#1 Nhồi máu cơ tim cấp tính: Nguyên nhân, dấu hiệu “vàng” cần biết

Hiện nay, có rất nhiều người mắc phải bệnh nhồi máu cơ tim cấp tính. Theo chuyên gia, đây là một căn bệnh hết sức nguy hiểm, có thể đến từ những thói quen hay chi tiết nhỏ của cuộc sống thường nhật mà mọi người bỏ qua. Đặc biệt có khả năng ảnh hưởng và gây mất đi tính mạng. Báo đài thường xuyên đưa tin tức về các trường hợp đáng tiếc xảy ra do nhồi máu cơ tim. Và đó cũng là lời cảnh tỉnh cho tất cả chúng ta ở đây.

Vậy thì nhồi máu cơ tim cấp tính là gì? Những nguyên nhân và dấu hiệu “vàng” cần biết? Để trang bị cho mọi người đầy đủ kiến thức và chủ động phòng ngừa bệnh hiệu quả, Top1dexuat.com sẽ nói rõ hơn qua bài viết này. 

Nhồi máu cơ tim cấp tính là gì?

Trước hết, nhồi máu cơ tim cấp tính là tình trạng thiếu máu đi nuôi dưỡng cơ tim do nhiều nguyên nhân dẫn đến mô cơ tim bị hoại tử. Theo thống kê, bệnh nhồi máu cơ tim cấp tính có tỷ lệ tử vong là rất lớn. Có đến 25% bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim và chết ngay trong giai đoạn cấp tính của bệnh. Mặc dù trước đó đã được cấp cứu kịp thời tại cơ sở y tế hay bệnh viện. 

Song, những bệnh nhân thuộc vào nhóm được điều trị tại bệnh viện cũng phải đối diện với vô vàn các biến chứng nguy hiểm, nghiêm trọng khác. Phải kể đến đó là rung thất, loạn nhịp tim, suy tim, thuyên tắc mạch máu hay viêm màng ngoài tim,…

Do vậy mà hậu quả để lại cho bệnh nhân trong tương lai là rất nặng nề, sức khỏe suy yếu, tính mạng bị đe dọa. Trong số tất cả những biến chứng của nhồi máu cơ tim thì rung thất được xem là nguy hiểm nhất, tỉ lệ gây đột tử cao.

Tính đến năm 2004 đã có hơn 7.2 triệu người đã tử vong do bệnh mạch vành và lên đến 57 triệu người tử vong do đau tim, nhồi máu cơ tim cấp tính năm 2008. Số liệu được thống kê trên dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới. Trong số đó có khoảng 17.3 triệu người tử vong vì bệnh mạch vành, chiếm 31%.

Đối với Viện tim mạch Quốc gia Việt Nam, có lên đến 4.2% bệnh nhân nhập viện do mắc phải nhồi máu cơ tim cấp tính (2003) và tăng gần gấp đôi, con số cụ thể là 9.1% chỉ ở năm 2007. Con số này quả thực là quá lớn và là điều đáng để chúng ta lo ngại.

Ngày nay, Việt Nam chưa có một bảng thống kê chi tiết, đầy đủ nào về bệnh đau tim, nhồi máu cơ tim cấp tính. Và cuộc sống ngày một hiện đại, phát triển thì tỷ lệ bệnh nhân mắc và tử vong do bệnh nhồi máu cơ tim càng tăng lên một cách đáng sợ!

Có thể nói rằng tình trạng nhồi máu cơ tim cấp tính là thể nặng nhất trong bệnh lý thiếu máu cơ tim ở cục bộ. Người bệnh sẽ không biết được dấu hiệu nhồi máu cơ tim, đau tim diễn ra như thế nào, khi nào để có thể đưa ra biện pháp kịp thời, đúng lúc. Nhồi máu cơ tim cấp tính thường khởi phát một cách đột ngột và phải được xử trí nhanh chóng, khẩn cấp tại bệnh viện. 

Do số lượng bệnh nhân điều trị là rất lớn nên đây cũng là căn bệnh được quan tâm nhiều nhất hiện nay. Song, có những bước tiến vượt trội đáng ghi nhận trong phương pháp điều trị. Tuy nhiên, yếu tố quyết định quan trọng nhất vẫn chính là thời gian. Bệnh nhân phải được phát hiện bệnh và tiến hành thủ tục nhập viện càng sớm càng tốt. Có như vậy mới tránh được nguy cơ tử vong đáng thương tiếc.

Tìm hiểu nguyên nhân nhồi máu cơ tim cấp tính

Việc tìm hiểu nguyên nhân đau tim, nhồi máu cơ tim cấp tính là hết sức cần thiết. Bởi như đã nói, nhồi máu cơ tim có thể đến với bất kỳ ai và bất cứ lúc nào từ những điều nhỏ nhặt nhất của cuộc sống. 

Vậy nên, mọi người cần phải chủ động và có ý thức bảo vệ bản thân tốt nhất. Tránh để cho mình hay mọi người xung quanh mắc bệnh bởi tỷ lệ tử vong theo thống kê trên là rất lớn.

Những nguyên nhân nhồi máu cơ tim cấp tính chủ yếu

Về nguyên nhân nhồi máu cơ tim cấp tính chủ yếu, trường hợp này xảy ra khi có sự tắc nghẽn một cách đột ngột hoàn toàn hay là chỉ một phần trong hệ mạch máu nuôi dưỡng cơ tim. Một khi cơ tim không được bổ sung, cung cấp đủ lưu lượng máu trong suốt một thời gian dài hay là đột ngột thì khả năng cao sẽ bị hoại tử. Lúc này, vùng cơ tim đó trong cơ thể bạn sẽ bị tê liệt.

Hậu quả đó là tim không thể thực hiện việc co bóp một cách bình thường. Đồng thời, quá trình tạo máu cũng như vận hành máu đi nuôi cơ thể không diễn ra một cách thuận lợi, trơn thu. Cũng từ đây, sức khỏe của người bệnh sẽ bị suy giảm. Một số tình trạng nghiêm trọng gặp phải như là sốc tim, suy tim hay là đột tử do tim…

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim làm cản trở quá trình cung cấp lưu lượng máu cho cơ tim đó là cục máu đông và xơ vữa động mạch. Điều này khiến cho cơ tim bị nhồi máu rất nguy hiểm. 

Dựa trên dữ liệu bệnh án của bệnh nhân, chúng tôi nhận thấy chỉ sau tình trạng tắc nghẽn động mạch chừng 30 phút thì vùng cơ tim sẽ bị tổn thương. Và thực tế rất khó hoặc không thể hồi phục lại như ban đầu.

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim do xơ vữa động mạch

Theo chuyên gia, những mảng xơ vữa động mạch này được hình thành nên từ quá trình tích tụ các chất canxi, chất béo cùng những chất có đặc tính dễ lắng đọng ở trong máu. Và những mảng bám này có xu hướng phát triển lên, khiến cho lòng mạch dần dần thu hẹp lại. Đồng thời, lưu lượng máu không đủ để cung cấp, bổ sung trong một thời gian dài sẽ khiến cho cơ tim bị hoại tử mà không cần có bất cứ một tác nhân khách quan nào khác cả.

Đồng thời, khi những mảng xơ vữa mềm thì chúng có tỷ lệ nứt vỡ cao. Cùng với đó là sự kích thích các tiểu cầu tập kết ngay tại vị trí vừa mới xảy ra hiện tượng nứt vỡ ấy. 

Lúc này, mảng bám dần dần tách nhau ra rồi vận hành trong lòng mạch gia tăng tập kết tiểu cầu. Kết quả đó là các cục máu đông được tạo thành với đa dạng kích thước khác nhau.

Rõ ràng, giữa huyết khối nhỏ và huyết khối lớn thì những khối nhỏ có khả năng tự tiêu tan. Thế nhưng huyết khối lớn lại khác, chúng có xu hướng liên kết vào với nhau nhằm mục đích gia tăng kích thước. 

Trong quá trình di chuyển đến những vị trí có diện tích hẹp trong mạch máu, đặc biệt là vị trí có sẵn mảng xơ vữa thì tập thể huyết khối sẽ bị giữ lại. Do vậy mà mạch máu bị tắc nghẽn hoàn toàn. Đây là tiến trình một cơ nhồi máu cơ tim cấp tính diễn ra trong cơ thể bệnh nhân.

Bên cạnh đó còn phải kể đến những trường hợp gây bóc tách hay co thắt mạch vành. Nó cũng chính là nguyên nhân thường gây ra hiện tượng ngưng cấp máu một cách đột ngột. Dẫn đến bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính nguy hiểm.

Những yếu tố gây nhồi máu cơ tim cấp tính

Có rất nhiều những yếu tố làm đau tim và tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp tính. Nó được thể hiện thông qua việc hình thành và phát triển của những mảng xơ vữa. Vì vậy mọi người phải hết sức cẩn trọng và lưu ý. Vậy, những nguyên nhân nhồi máu cơ tim hay yếu tố phổ biến nhất là:

Bệnh huyết áp

Theo các Y Bác sĩ, việc huyết áp thường xuyên tăng cao khiến cho động mạch vành phải gánh chịu một áp lực rất lớn. Nếu như tình trạng này kéo dài sẽ khiến các mạch máu bị giãn, yếu hay đứt. Đồng thời gây ra những cơn hoại tử cơ tim cấp tính nghiêm trọng.

Lượng cholesterol trong máu lớn

Cho những ai chưa biết thì thành phần chính của những mảng xơ vữa đó là chất béo. Khoa học chứng minh chất béo ở trong lưu lượng máu tồn tại theo 3 dạng chính đó là: cholesterol tốt, cholesterol trung tính và cholesterol xấu. Nếu như tỷ lệ cùng hàm lượng của những cholesterol này đạt mức tiêu chuẩn thì chắc chắn sức khỏe của hệ tim mạch luôn luôn được duy trì ở mức ổn định nhất.

Tuy nhiên, nếu bác sĩ kiểm tra thấy lượng cholesterol xấu là cao hơn so với mức bình thường thì nguy cơ các mảng xơ vữa mạch vành hình thành cũng tăng theo. Ngoài ra, tình trạng mỡ trong máu cao cũng là tác nhân chính gây xơ vữa động mạch. Trường hợp này đặc biệt chiếm lên đến 70% trong tổng số bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính.

Hút thuốc lá 

Hút thuốc là là một thói quen xấu mà bất kể ai cũng nên từ bỏ. Độc hại nhất cho sức khỏe đó chính là chất độc trong khói thuốc lá. Khói thuốc ảnh hưởng và làm tổn thương thành của động mạch. 

Cũng từ đây, những mảng xơ vữa có nhiều đất, cơ hội để sinh trưởng và phát triển. Ngoài ra chưa kể đến việc hút thuốc lá còn làm huyết áp tăng cao. Tình trạng này rất dễ khiến mọi người bị nhồi máu cơ tim do phải bóc tách động mạch. Vậy nên hút thuốc lá là nguyên nhân nhồi máu cơ tim.

Lười vận động, lười thể dục thể thao

Thể dục, thể thao nâng cao sức khỏe. Vậy nếu như bạn lười vận động có nghĩa là bạn mất đi một cơ hội cải thiện, nâng cao sức khỏe của mình và nhận lấy một nguy cơ gây bệnh nghiêm trọng. 

Lười vận động là nguyên nhân nhồi máu cơ tim. Việc lười vận động sẽ khiến cho những chất dung nạp vào cơ thể không chuyển hóa được. Đặc biệt phải kể đến chất béo. Những chất này sẽ tích tụ lại và khiến cho nguy cơ bị xơ vữa mạch máu gia tăng đáng kể.

Đái tháo đường

Chuyên gia cho rằng những bệnh nhân có tiền sử hay đang mắc bệnh đái tháo đường thì nguy cơ bị nhồi máu cơ tim cấp tính sẽ cao hơn. Lý do vì sao? Đó là bởi khi lượng đường ở trong máu quá lớn sẽ khiến cho thành mạch bị tổn thương. Từ đây, nguy cơ hình thành xơ vữa tăng lên và khiến cho mạch vành có hiện tượng tắc nghẽn trầm trọng.

Đối với những đối tượng này, các triệu chứng gây hoại tử cơ tim còn thậm chí không xuất hiện. Do vậy mà việc phát hiện, điều trị đúng lúc, kịp thời là rất khó!

Sử dụng rượu bia

Rượu bia là những chất kích thích độc hại và khiến cho huyết áp tăng cao. Đồng thời thành mạch cũng bị ảnh hưởng, tổn thương nghiêm trọng. Những chất độc trong bảng thành phần rượu bia còn gây hại đến chức năng gan – Đây là cơ quan nhận nhiệm vụ quan trọng trong việc chuyển hóa cholesterol. Do đó mà các đau tim hay những biến cố liên quan đến tim mạch rất dễ gặp phải.

Ngoài ra, việc sử dụng rượu bia còn khiến xuất hiện những biến chứng nặng đối với người lớn tuổi. Đặc biệt với những gia đình có tiền sử mạch bệnh tim.

Chế độ dinh dưỡng không đảm bảo khoa học

Thông thường, lượng cholesterol ở trong máu là tự sản sinh hay cũng có thể được sản xuất nhờ quá trình chuyển hóa các thực phẩm giàu dinh dưỡng. Do vậy, một chế độ dinh dưỡng không đảm bảo khoa học cũng là nguyên nhân nhồi máu cơ tim cấp tính. Nó ảnh hưởng đến sức khỏe trái tim của bạn.

Như thế nào là chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học? Đó là ăn thiếu lành mạnh, ăn nhiều dầu mỡ, ăn nhiều thức ăn nhanh, ăn mặn, ăn nhiều đường,… Hãy lưu ý và điều chỉnh hợp lý.

8 dấu hiệu “vàng” cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp tính

Phần lớn bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính đều cảm thấy không khỏe trước khi biến cố xảy ra. Thời gian tương đối dài, thường là trước nhiều tuần hay thậm chí là nhiều tháng. Tuy nhiên, do khoảng cách ấy là quá lớn nên hầu hết đều chủ quan bỏ qua. Ngoài ra, cũng có rất nhiều người lại có suy nghĩ nhầm với các triệu chứng của trào ngược dạ dày hay cảm cúm. 

Và 8 dấu hiệu nhồi máu cơ tim cấp tính bao gồm:

Bồn chồn và lo lắng

Dựa trên dữ liệu của bệnh nhân chúng tôi nhận thấy 100% bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim đều trải qua tình trạng này. Tuy nhiên họ lại không biết rằng đó chính xác là dấu hiệu nhồi máu cơ tim.

Càng đến thời điểm cơn nhồi máu cơ tim cấp tính thì tình trạng lo lắng và bồn chồn này càng tăng lên mạnh mẽ. Do vậy mà người bệnh cảm thấy rất sợ hãi.

Khó thở, bị hụt hơi và chân tay rã rời

Có lên đến 86% bệnh nhân gặp phải dấu hiệu nhồi máu cơ tim này trước khi cơn nhồi máu cơ tim cấp tính đến gần. Trong quá trình di chuyển, đi lại hay đứng làm việc nếu bị hụt hơi, khó thở thì bệnh nhân phải nhanh chóng ngồi thụp xuống mới có thể lấy lại hơi thở dù rất yếu thôi. Tuy nhiên họ vẫn chủ quan và xem nó là công việc bình thường họ phải làm mỗi ngày.

Mệt mỏi bất thường

Chắc chắn rồi. Một cơ thể mất sức, mệt và uể oải mỗi sớm thức dậy hay chỉ là khi thực hiện công việc quen thuộc trước đây vẫn hay làm.

Khó tiêu, trước bụng, buồn nôn và buồn đi cầu

Tỷ lệ bệnh nhân gặp phải dấu hiệu nhồi máu cơ tim này lên đến 71% trong tổng số. Và đa phần họ bị nhầm lẫn với những triệu chứng của tình trạng rối loạn tiêu hóa. Tuy nhiên rất tiếc lại không phải. Và do vậy mà người bệnh chủ quan, phát hiện bệnh trễ gây ra những trường hợp tử vong đáng tiếc.

Đau cánh tay và những khu vực trên cơ thể

Dấu hiệu nhồi máu cơ tim này thường thấy ở các bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp tính. Họ có biểu hiện đau đớn, khó chịu ở những bộ phận như lưng, vai trái, cổ hay hàm.

Đau vai, đau hàm và đau sau lưng

Tuy có vẻ không hợp lý thế nhưng có lên đến 43% bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim mắc phải các dấu hiệu này. Trong khi đó lại không hề có bất kỳ một cơn đau nào ở ngực trái cả. Thông thường, cơn đau này sẽ xuất phát ngay vùng giữa ngực, phía sau xương ức, lan lên hàm và xuyên qua lưng.

Đau ngực và khó chịu phần trước vùng tim

Bệnh nhân khi bị nhồi máu cơ tim cấp tính thường có dấu hiệu cảnh báo bằng tình trạng đau tim, đau thắt ngực một cách dữ dội. Và tỷ lệ còn lại thường chỉ xuất hiện tình trạng nặng ngực hay khó chịu mà thôi. Có thể diễn tả cảm giác này giống như bị một vật nặng nào đó đè lên, tê và rất nóng rát.

Khó ngủ hay trằn trọc không ngủ được

Có 29% tổng số bệnh nhân có dấu hiệu nhồi máu cơ tim trên. Theo thống kê thì phụ nữ khi bị nhồi máu cơ tim cấp tính sẽ có nhiều dấu hiệu nhồi máu cơ tim không điển hình hơn phái mạnh. Dấu hiệu nhồi máu cơ tim không điển hình ở đây là những dấu hiệu có tỷ lệ mắc phải thấp hơn so với còn lại. 

Một nghiên cứu cần đây với 515 người bị nữ bị nhồi máu cơ tim cấp tính thì dấu hiệu  nhồi máu cơ tim cảnh báo nhiều nhất đó là tình trạng mệt mỏi bất thường. Cùng với đó là khó ngủ, rối loạn giấc ngủ, khó tiêu, khó thở và rơi vào trạng thái bồn chồn, lo lắng. Trong đó, có 78% trên tổng số gặp tối thiểu 1 trường hợp được kể trên trước lúc cơn nhồi máu cơ tim ập tới khoảng chừng một tháng. 

Hướng dẫn phòng ngừa nhồi máu cơ tim cấp tính hiệu quả

Với tất cả mọi người, việc phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim cấp tính là điều vô cùng quan trọng và cần thiết. Bởi sức khỏe và vốn quý. Không chỉ bảo vệ bản thân mà còn bảo vệ tất cả những người yêu thương xung quanh mình. 

Việc thay đổi một lối sống lành mạnh, an toàn sẽ giúp cho bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim hồi phục, cải thiện nhanh chóng. Đồng thời còn giảm bớt nguy cơ bệnh tái phát ở trong tương lai. Đặc biệt, đây cũng là cách phòng ngừa hiệu quả mà ai ai cũng nên tiến hành thực hiện.

Thể dục thể thao đúng cách

Bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính cần phải tham khảo ý kiến của bác sĩ về phương pháp thể dục thể thao đúng cách trong quá trình hồi phục. Thế nhưng, một nguyên tắc cơ bản đó là nhồi máu cơ tim luôn bắt đầu bằng cường độ nhẹ và tăng dần lên cho đến khi mọi hoạt động của bệnh nhân diễn ra được bình thường.

Bác sĩ khuyến cáo bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp tính chỉ có thể vận động ngay tại giường sau 12 tiếng nếu cảm thấy không còn đau ngực nữa. Sau đó 2 ngày, tức 48 tiếng ta hoàn toàn có thể tự đi lại ở trong phòng bệnh. Đồng thời tăng từ từ cường độ tập luyện.

Ví dụ như trong tuần đầu tiên, chúng ta chỉ thể dục thể theo 5 phút mỗi ngày. Và với mỗi tuần kế tiếp, ta có thể gia tăng lên 10 phút mỗi ngày bạn nhé.

Tuy nhiên, nếu như có bất kỳ một dấu hiệu nhồi máu cơ tim nào nguy hiểm như đau tim, khó thở, đau ngực thì hãy dừng việc tập luyện này lại ngay. Nhanh chóng gọi Y tế giúp đỡ và bác sĩ đến kiểm tra.

Bỏ hút thuốc lá

Như chúng tôi đã nói từ đầu, thuốc lá có hại cho sức khỏe. Hút thuốc gia tăng huyết áp và đông máu. Muốn phòng ngừa và điều trị tốt nhồi máu cơ tim cấp tính bạn cần bỏ thuốc lá cho một trái tim xanh khỏe mạnh.

Chế độ ăn uống khoa học, hợp lý

Hãy duy trì một chế độ ăn uống khoa học và hợp lý. Ăn ít chất béo và ít muốn sẽ giúp phòng ngừa nguy cơ xuất hiện những cơn đau tim, nhồi máu cơ tim chất tính. Hạn chế ăn đồ ăn chứa cholesterol mà thay vào đó, hãy ăn nhiều cá, thịt nạc, dầu thực vật và sữa ít béo.

Ngoài ra, nếu như tình trạng nhồi máu cơ tim cấp tính của bệnh nhân rất nghiêm trọng thì ngay lập tức hãy đến cơ sở y tế hay bệnh viện gần nhất. Lúc này, mọi biện pháp này đều là vô ích. Hãy nhanh chóng cho bệnh nhân cấp cứu và được bác sĩ áp dụng phác đồ điều trị hiệu quả. Tính mạng của con người là thứ quan trọng và quý giá nhất. Đừng bao giờ chủ quan và chậm trễ dù chỉ là một phút giây.

Kết luận

Nhồi máu cơ tim cấp tính quả thực vô cùng nguy hiểm và ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe, có thể cướp đi tính mạng của con người. Việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu đau tim, nhồi máu cơ tim và cách phòng ngừa sẽ phải giải pháp giải hạn để bạn bảo vệ tốt bản thân mình, những người xung quanh.

Vậy hy vọng qua bài viết này, mọi người sẽ hiểu rõ hơn về bệnh lý để có thể chủ động xử lý mọi tình huống xấu có thể xảy ra!

Xem thêm: Sốc phản vệ: Nguyên nhân, triệu chứng và xử lý phản vệ