#1 Viêm da tiếp xúc ở trẻ em: Nhận biết và cách chăm sóc

Trẻ em với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, sức đề kháng yếu nên có nguy cơ mắc rất nhiều chứng bệnh khác nhau. Trong đó viêm da tiếp xúc ở trẻ – một bệnh lý ngoài da mà hầu hết trẻ em đều dễ gặp phải. Vậy viêm da tiếp xúc ở trẻ em là gì? Liệu có cách nào dễ nhận biết và chăm sóc vừa đơn giản mà lại hiệu quả hay không? Nếu cũng đang quan tâm về vấn đề này thì cùng Top1dexuat.com đọc hết bài viết dưới đây nhé!

Viêm da tiếp xúc ở trẻ em là gì? Nguyên nhân do đâu?

Viêm da tiếp xúc ở trẻ với độ phủ rộng và phổ biến của bệnh mà có rất nhiều vấn đề đặt ra luôn mong muốn tìm được giải đáp hữu ích. Hiểu rõ về bệnh và nguyên nhân gây bệnh không những giúp cho việc nhận biết trở nên dễ dàng mà còn phần nào hỗ trợ cho việc điều trị thêm nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Khái niệm viêm da tiếp xúc ở trẻ

Viêm da tiếp xúc ở trẻ em là bệnh lý liên quan về da rất hay gặp ở trẻ, bệnh xảy ra khi làn da non của bé tiếp xúc với các yếu tố tác động từ bên ngoài môi trường mà cơ thể không thích ứng. Từ đó dẫn đến các triệu chứng biểu hiện lên cơ thể bé như phát ban, nổi sần hoặc kèm theo các mụn nước gây ngứa ngáy, khó chịu.

Nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc ở trẻ

Cũng tương tự như ở người lớn, có rất nhiều nguyên nhân gây viêm da tiếp xúc ở trẻ, có thể là do chất gây kích ứng hay dị ứng mà bé tiếp xúc, một phần cũng bởi làn da non nớt và hệ miễn dịch còn yếu do chưa hoàn thiện nên dẫn đến việc tỉ lệ trẻ em bị bệnh viêm da tiếp xúc là khá cao.

Tiếp xúc với nhóm chất gây kích ứng và dị ứng

Hiện nay có hơn 80% trường hợp viêm da tiếp xúc ở trẻ xảy ra là do nhóm chất gây kích ứng gây nên. Do đó đây cũng được xem như một trong những nguyên nhân chính của bệnh lý này ở trẻ.

Đó là những chất trực tiếp gây tổn thương lên da bé mà không cần có sự tham gia của phản ứng dị ứng trong quá trình nhận diện tác nhân gây hại. 

Bên cạnh đó không ít trường hợp chất tiếp xúc thuộc nhóm chất dị ứng, nhóm này thì ít tác nhân hơn (chỉ khoảng 20%) nhưng vẫn rất thường gặp. Thường thấy như dị ứng lông động vật, thời tiết, phấn hoa,… Với nhóm chất này khi cơ thể tiếp xúc sẽ kích thích hệ miễn dịch tạo ra các phản ứng dị ứng làm dẫn đến viêm da tiếp xúc ở trẻ.

Một số tác nhân gây bệnh cần tránh cho bé tiếp xúc:

• Vật dụng có chứa thành phần cao su, đặc biệt tránh cho bé ngậm mút đồ chơi được làm bằng cao su.
• Tránh nơi có nhiều côn trùng.
• Quần áo có thể gây ma sát tạo nên dị ứng.
• Dị ứng ánh nắng, phấn hoa, bụi bặm,…
• Các hóa chất có trong mỹ phẩm, chất tẩy rửa, bột giặt,…
• Vật dụng thường ngày không được vệ sinh đúng cách như núm ti, tã, giày dép.
• Tác dụng phụ bởi thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau gây nên.
• Trang sức, vật dụng bằng kim loại.

Viêm da do di truyền

Là bệnh ngoài da có liên quan đến yếu tố di truyền nên không tránh khỏi nhiều trường hợp trẻ bị viêm da tiếp xúc là do cha mẹ của chúng cũng đã mắc chứng bệnh này. Ở trường hợp này có 1 điểm hay là có thể dựa vào những chất đã kích ứng với bố/mẹ để hỗ trợ trong việc phòng tránh bệnh cho con hiệu quả hơn.

Viêm da do cơ địa 

Nếu trẻ có các bệnh liên quan về da trước đó (như chàm, viêm da cơ địa,…) thì khả năng bị viêm da tiếp xúc là cao hơn, đặc biệt với các bé còn quá nhỏ, làn da còn mỏng, dễ nhạy cảm và hệ miễn dịch cũng yếu nên các tác nhân gây hại có thể dễ dàng khiến cơ thể bé xuất hiện các triệu chứng liên quan như nổi mẩn, viêm ngứa.

Giới tính của trẻ

Một yếu tố không thể không kể đến nếu xét về nguy cơ mắc bệnh ở trẻ, các nghiên cứu cho thấy giới tính của bé cũng ảnh hưởng một phần quyết định việc bé có dễ bị mắc viêm da tiếp xúc hay không. Theo đó các bé trai thường ít có nguy cơ mắc bệnh hơn so với bé gái.

Viêm da do trẻ sinh non

So với những bé chào đời khi đủ tháng ngày thì những bé sinh non thường dễ bị viêm da tiếp xúc hơn. Lý giải cho điều này là bởi trẻ sinh thiếu tháng có cơ địa khá nhạy cảm, đặc biệt không đủ sức đề kháng để chống lại các tác nhân lạ, do đó dễ sinh ra các phản ứng khi tiếp xúc dị nguyên dẫn đến viêm da tiếp xúc.

Cách nhận biết viêm da tiếp xúc ở trẻ em

Nhận biết viêm da tiếp xúc ở trẻ em như thế nào? Không ít câu hỏi tương tự như vậy được đặt ra khi nhiều ông bố bà mẹ vẫn còn lúng túng trong việc nhận biết và phân biệt viêm da với các bệnh lý khác về da. Điều này cũng dễ hiểu bởi có rất nhiều triệu chứng liên quan đến viêm da tiếp xúc ở trẻ mà nếu không để ý sẽ khó có thể phát hiện.

Triệu chứng thường gặp

Các triệu chứng liên quan đến viêm da tiếp xúc thường không xảy ra riêng lẻ mà hay xuất hiện đồng thời, nếu là mạn tính thì xu hướng bùng phát theo đợt – mỗi đợt kéo dài từ một đến một vài tuần. Trong đó nhiều vùng da bị tổn thương và thường là các vị trí như bàn tay, khuỷu tay, da đầu, mặt, mắt, đùi hay nặng hơn là toàn thân người bệnh. 

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm da tiếp xúc ở trẻ em có thể bao gồm:

• Da đỏ: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của viêm da tiếp xúc. Vùng da bị ảnh hưởng có thể có màu đỏ tươi, đỏ sẫm hoặc tím.
• Ngứa: Ngứa có thể nhẹ hoặc dữ dội, khiến trẻ gãi da liên tục, có thể làm da tổn thương thêm.
• Sưng tấy: Vùng da bị ảnh hưởng có thể sưng tấy, phù nề.
• Nổi mẩn: Có thể xuất hiện các nốt mẩn đỏ, mụn nước, hoặc vảy trên da.
• Da khô, nứt nẻ: Viêm da tiếp xúc có thể khiến da trẻ bị khô, nứt nẻ, bong tróc.
• Đau rát: Trong một số trường hợp, trẻ có thể cảm thấy đau rát hoặc nóng rát ở vùng da bị ảnh hưởng.

Vị trí thường gặp của viêm da tiếp xúc ở trẻ em:

• Mặt: Mặt là vị trí thường gặp nhất của viêm da tiếp xúc ở trẻ em. Nguyên nhân có thể do xà phòng rửa mặt, kem dưỡng da, nước hoa, hoặc các sản phẩm trang điểm.
• Tay: Tay là vị trí thường xuyên tiếp xúc với các chất kích thích và dị ứng nguyên, do đó dễ bị viêm da tiếp xúc. Nguyên nhân có thể do xà phòng rửa tay, nước rửa chén, chất tẩy rửa, hoặc kim loại.
• Chân: Chân cũng có thể bị viêm da tiếp xúc do tiếp xúc với các chất kích thích hoặc dị ứng nguyên trong giày dép, vớ, hoặc thảm.
• Thân: Thân cũng có thể bị viêm da tiếp xúc do tiếp xúc với quần áo, chất tẩy rửa, hoặc các sản phẩm bôi lên da.

Các triệu chứng liên quan đến viêm da tiếp xúc ở môi bé không giống nhau hẳn, có bé bị vài triệu chứng này, có bé lại là vài triệu chứng khác. Và việc phân biệt chính xác đâu là triệu chứng của viêm da tiếp xúc đôi khi cần có sự chẩn đoán can thiệp của bác sĩ, có thể qua một vài xét nghiệm cụ thể mới đưa ra kết luận chính xác.

Tốc độ tiến triển bệnh

Tốc độ tiến triển bệnh cũng là một trong các yếu tố để nhận biết viêm da tiếp xúc được rõ hơn. Theo đó, nếu là viêm da tiếp xúc kích ứng thì các triệu chứng thường xuất hiện ngay tức thì sau khi tiếp xúc hoặc chỉ sau khoảng vài giờ với trường hợp khẩn cấp. Nếu là viêm da tiếp xúc dị ứng thì thời gian xuất hiện các dấu hiệu cho thấy đang có phản ứng là tầm sau nửa ngày cho đến 3 ngày.

Với trường hợp mãn tính, tốc độ tiến triển bệnh có thể lâu hơn nhưng thường biểu hiện nặng thêm sau mỗi lần tái tiếp xúc.

Chăm sóc trẻ bị viêm da tiếp xúc như thế nào?

Bệnh viêm da tiếp xúc nói chung và viêm da tiếp xúc ở trẻ em nói riêng đều được đánh giá là không quá nghiêm trọng nếu có cách xử lý đúng và kịp thời. 

Tuy vậy, vẫn không ít trường hợp vì một số lý do khách quan lẫn chủ quan đã khiến các bé rơi vào tình huống nguy hiểm, ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe của bé. Điều này cũng phần nào khẳng định tầm quan trọng của việc chăm sóc trẻ khi bị viêm da tiếp xúc nói trên. 

Điều trị viêm da tiếp xúc ở trẻ bằng phương pháp chữa lành tự nhiên

Tùy vào tình hình thực tế mà mỗi bé sẽ cần áp dụng một biện pháp chăm sóc khác nhau, ở trường hợp viêm da nhẹ thì điều trị tại nhà không dùng thuốc được ưu tiên hơn hết. 

Lý giải cho điều này cũng bởi một phần các phương pháp tự nhiên khá an toàn, là những mẹo dân gian được áp dụng có kết quả và lưu truyền lại. Thêm vào đó cơ thể bé còn khá yếu nên việc lạm dụng thuốc Tây là điều không nên.

Dùng thảo dược để tắm

Ở phương pháp này, các thảo dược tự nhiên như lá tía tô, lá khế, kinh giới, trầu không, lá ổi với đặc tính kháng khuẩn, làm sạch, chống viêm được dùng chủ yếu ở hình thức tắm ngoài da. Cách thực hiện cũng khá dễ, chỉ cần rửa sạch sau đó đun lấy nước rồi cho bé tắm ở nhiệt độ phù hợp là được.

Cách này vừa thực hiện được ngay mà lại không gây kích ứng da, giúp làm sạch da một cách dịu nhẹ, phù hợp cho làn da non của bé. Tần suất sử dụng nên là 3 – 4 lần/tuần để tối ưu hiệu quả.

Thoa rượu tỏi

Tỏi sau khi đã được ngâm với rượu trong khoảng 1 tuần đến 10 ngày là bài thuốc trị viêm da tiếp xúc hiệu quả được lưu truyền đến nay. Lưu ý khi sơ chế tỏi cần bóc sạch phần vỏ ngoài trước khi đem ngâm. Hơn nữa khi thoa lên da bé phải đảm bảo vùng da đã qua khử trùng bằng nước muối sinh lý và chỉ bôi 1 lượng nhỏ vừa đủ.

Sử dụng mật ong

Được biết đến là một liều thuốc vàng hỗ trợ cho sức khỏe con người với nhiều tác dụng vượt trội, mật ong không những chống viêm, ngăn nhiễm trùng mà còn có tác dụng làm mềm da, dưỡng ẩm cho làn da đang bị tổn thương, do đó khi bé bị viêm da tiếp xúc mẹ có thể áp dụng. Cách thức thực hiện được cho là hiệu quả đến nay là thoa trực tiếp lên da bé, sau đó massage nhẹ và rửa sạch bằng nước ấm sau từ 1 – 2 phút. 

Điều trị viêm da tiếp xúc ở trẻ theo Tây y

Dù không được khuyến khích sử dụng thuốc Tây cho trẻ còn quá nhỏ, tuy nhiên trong trường hợp bệnh trở nặng hoặc nghiêm trọng ngay từ đầu thì việc dùng thuốc là điều cần thiết để kiểm soát bệnh kịp thời và ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn.

Sử dụng thuốc bôi ngoài da

Các loại thuốc bôi ngoài da được chỉ định với tác dụng làm sạch, sát khuẩn, giảm viêm ngứa và ngăn chặn tình trạng bội nhiễm xảy ra. Theo đó các dạng thuốc bôi thường sử dụng có hồ nước, thuốc tím, thuốc bôi kháng sinh tại chỗ, Dung dịch Jarish,…

Tùy vào tình trạng và giai đoạn chuyển biến của bệnh mà mỗi loại thuốc sẽ được dùng ở thời điểm khác nhau. Ngoài ra, các loại thuốc bôi Thuốc bôi Corticoid được lưu ý chỉ sử dụng cho trẻ từ 12 tuổi trở lên.

Dùng thuốc bào chế dưới dạng viên uống

Với trẻ em, ngoài những dạng thuốc bôi, kháng sinh bôi tại chỗ thì thuốc bào chế dưới dạng viên uống cũng được chỉ định trong 1 số trường hợp cần thiết. Tác dụng chính là giảm nhanh các triệu chứng sưng ngứa, giảm đau, hạn chế sự lan rộng trên các vùng da lân cận.

Trong một số dạng thuốc uống hiện nay thì thuốc giảm đau và thuốc kháng histamine được đánh giá là khá an toàn, ít tác dụng phụ hơn so với thuốc kháng sinh. Do đó trường hợp nặng và có sự thăm khám chỉ định cụ thể từ bác sĩ thì thuốc kháng sinh mới được dùng cho trẻ.

Áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà

Ngoài chọn một cách chữa trị phù hợp với tình hình sức khỏe và thể trạng của bé thì một số lưu ý khi chăm sóc bé tại nhà trong việc ăn uống, sinh hoạt thường ngày cũng hết sức quan trọng. Nó vừa là phương pháp hỗ trợ giảm nhanh các triệu chứng cũng vừa là biện pháp ngăn ngừa tình hình có thể chuyển biến xấu.

Tránh cho bé ăn thực phẩm có khả năng gây dị ứng

Thời điểm bé đang bị viêm da tiếp xúc, cơ thể khá nhạy cảm, đặc biệt là thức ăn có khả năng gây dị ứng cao như hải sản, đậu nành, sữa, thịt bò,… sẽ dễ làm cơ thể nhận diện nhầm và gây nên phản ứng dị ứng. Vì vậy cần tránh các loại thức ăn giàu đạm, đặc biệt là protein lạ có trong hải sản để tránh da bị tổn thương nặng hơn.

Cho trẻ uống nhiều nước

Không cần phải là khi bé đang dị ứng mà nước luôn là cần thiết cho cơ thể con người dù là đang khỏe mạnh. Thiếu nước cơ thể sẽ trở nên mệt mỏi, các cơ quan không phát huy tối đa nhiệm vụ của mình. Chính vì vậy luôn luôn cung cấp đủ nước cho trẻ, điều này cũng vừa giúp cấp ẩm cho da vừa điều hòa miễn dịch rất có ích cho trẻ đang bị viêm da tiếp xúc.

Bổ sung vitamin, khoáng chất cần thiết

Cơ thể nếu không đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là khi đang bị bệnh mà không đủ chất dinh dưỡng thì tình trạng bệnh khó có thể chuyển biến tốt lên. Do đó khi bé bị viêm da ba mẹ phải hết sức lưu ý trong việc bổ sung dinh dưỡng cho con, có thể cho bé ăn trái cây, uống nước ép, rau củ quả để bổ sung những dưỡng chất cần thiết.

Tránh để cho bé cào gãi, chà sát lên da

Viêm da tiếp xúc thường luôn đi kèm với các triệu chứng gây ngứa, châm chích rất khó chịu, do vậy mà nhiều bé thường có xu hướng gãi mạnh theo bản năng. Việc này tưởng chừng như đơn giản nhưng thực ra lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ khiến bệnh trở nặng. Việc cào gãi có thể làm vỡ các mụn nước, gây lở, nặng hơn có thể dẫn đến tình trạng bội nhiễm rất khó chữa trị. 

Chính những tác hại nghiêm trọng này nên phụ huynh không nên lơ là hành động cào gãi của con. Có thể căn dặn bé cẩn thận, chỉ ra những tác hại hoặc đeo găng tay nếu là trẻ sơ sinh để hạn chế việc viêm nhiễm về sau

Mặc quần áo thoáng mát cho con

Những vùng da bị tổn thương nếu gặp ma sát nhiều sẽ trở nặng, vỡ các mụn nước li ti và lây lan nhanh hơn qua những vùng da khác, điều này thường xảy ra với những trường hợp cào gãi hoặc ma sát do bận quần áo chà sát lên da. Vì vậy, cố gắng giữ cho bé sự thoáng mát, thoải mái nhất có thể. Có thể sử dụng quần áo ngắn tay, rộng rãi, chất vải thấm hút tốt cho bé.

Như vậy viêm da tiếp xúc ở trẻ dù không phải bệnh lý quá nguy hiểm nhưng nếu con phải khó chịu, đau đớn thì chẳng mẹ nào mà không xót. Do đó cần hết sức lưu ý trong vấn đề ăn uống, sinh hoạt thường ngày của con, tránh để con tiếp xúc với các chất có khả năng gây kích ứng và dị ứng. Hơn nữa, nếu phát hiện con có các triệu chứng bất thường thì việc thăm khám sức khỏe tại cơ sở y tế là luôn luôn cần thiết.

Xem thêm: Viêm da tiếp xúc dị ứng kiêng ăn gì để nhanh khỏi bệnh?