#1 Tuyến tụy là gì? Vai trò trong hệ thống nội tiết cơ thể

Trong hệ thống tiêu hóa và nội tiết thì không thể kể thiếu đến đó là tuyến tụy – là một phần trong hệ thống. Tụy giúp hấp thu tốt thức ăn và làm cho enzyme phá hủy thức ăn khi đưa vào cơ thể. Bên cạnh đó, nó cũng là hệ thống sản xuất ra glucagon và hormone insulin giúp cơ thể duy trì được lượng đường trong máu và tế bào. Vậy tuyến tụy là gì? Tụy có vai trò gì trong hệ thống nội tiết cơ thể? Cùng Top1dexuat.com tìm hiểu qua nội dung dưới đây nhé!

Tuyến tụy là gì? Chức năng và cấu tạo của tuyến tụy

Tuyến tụy là gì?

Tuyến tụy là phần nằm ở khu vực bụng, đóng vai trò thiết yếu trong việc chuyển đổi thức ăn khi đưa vào cơ thể thành nhiên liệu nuôi dưỡng các tế bào. 

Cấu tạo của tuyến tụy

Tuyến tụy có 3 phần: Đầu tụy, thân tụy và đuôi tụy. Phần đầu tụy nằm sát đoạn tá tràng và phần đuôi tụy kéo dài đến lá lách. Ông tụy giúp dẫn lưu dịch tụy vào tá tràng và nằm suốt chiều dài tụy. Tụy có khối lượng khoảng 80Gram và màu của tụy là trắng nhạt. Trung bình tụy có thể tiết ra 0.8lít dịch tiết mỗi ngày.

Phần đầu tuyến tụy hướng về phía trung tâm phần bụng và nằm ở điểm nối mà phần đầu của ruột non gặp dạ dày. Đây chính là nơi mà dạ dày làm trống lượng thực phẩm được tiêu hóa vào ruột và tụy sẽ giải phóng ra các enzyme tiêu hóa thúc đẩy hoạt động này. Phần giữa của tụy còn được gọi là phần trung tâm thân tụy hoặc cơ thể, phần đuôi tụy mỏng và kéo dài sang bên trái bụng.

Chức năng của tuyến tụy

Chức năng ngoại tiết giúp tiêu hóa và chức năng nội tiết điều chỉnh lượng đường trong máu là 2 chứng năng chính của tuyến tụy. Tụy nằm ở phần bụng trên bên trái và nằm phía sau dạ dày. Các bộ phận khác gôm gan, ruột non và lách nằm bao quanh tuyến tụy. Nó có độ dài khoảng 15-25cm và hình dạng nó giống như một quả lê phẳng nằm dài ngang bụng.

Vai trò trong hệ thống nội tiết cơ thể

Một tuyến tụy khỏe thì sẽ thúc đẩy quá trình hỏa động và sản xuất các chất cần thiết cho cơ thể một cách chính xác nhất với số lượng thích hợp với mỗi cơ thể chúng ta và chúng sẽ hỗ trợ vào đúng thời điểm tiêu hoá thức ăn  khi đưa vào cơ thể. Vậy vai trò của tụy đối với hệ thống nội tiết trong cơ thể là gì? 

Đối với chức năng ngoại tiết

Các tuyến ngoại tiết có trong tuyến tụy giúp sản xuất các enzyme có trong hệ tiêu hóa, là một phần rất quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn. Các enzyme gồm chymotrypsin và trypsin để tiêu hóa protein, lipase để phân huỷ chất béo và amylase tiêu hóa carbohydrate. 

Khi thức ăn đi đến dạ dày, các dịch tụy sẽ được giải phóng vào hệ thống ống dẫn lên đỉnh của tụy chính. Các ống tụy kết hợp với ống mật chung để tạo thành ống Vater nằm ở phần đầu của ruột non (được gọi là tá tràng). Dịch tụy cũng chứa các ion bicarbonate. Các Ion này có tính kiềm để trung hòa lượng dịch acid trong thức ăn từ dạ dày đi xuống.

Đối với chức năng nội tiết

Tuyến tụy giúp duy trì đường huyết ở mức ổn định cho cơ thể. Tuyến tụy sẽ xuất ra insulin khi đường huyết quá cao và sẽ xuất ra glucagon khi đường huyết quá thấp.

Chính vì vậy mà các tế bào trong tuyến tụy giúp duy trì tốt lượng đường trong máu. Những tế bào thực hiện nhiệm vụ này nằm trong đảo nhỏ tụy và có mặt ở mọi nơi trong tụy. Khi lượng glucose trong máu thấp thì các tế bào alpha sẽ tiết ra glucagon làm tăng lên mức đường đường huyết, còn khi lượng glucose trong máu cao thì các tế bào beta sẽ sinh ra insulin để giảm glucose trong máu. Còn các tế bào trong tuyến tụy như Delta cũng sẽ tiết ra somatostatin để hạn chế sự giải phóng của glucose và insulin.

• Glucagon hoạt động nhằm để tăng lượng glucose bằng cách thúc đẩy quá trình tạo ra glucose và phân hủy glycogen thành glucose trong gan. Glucagon làm giảm sự hấp thu glucose có trong chất béo và cơ bắp. Khi vận động tập thể dục hoặc khi insulin thấp và bị kích thích bởi đường huyết thì sẽ sinh ra sự giải phóng glucagon. 
• Insulin tạo điều kiện cho các tế bào hấp thụ và thúc đẩy quá trình tạo ra protein , chất béo và carbohydrate vì nó có tác dụng làm giảm lượng đường có trong máu. Insulin được tạo ra ban đầu như một dạng tiền chất được gọi là preproinsulin. Và được chuyển đổi thành proinsulin và được cắt bằng C-peptide thành insulin sau đó được lưu trữ trong các hạt trong các tế bào beta. Glucose được đưa vào các tế bào beta và bị thoái hoá. Tác dụng cuối cùng của quá trình này là gây khử cực màng tế bào và kích thích giải phóng insulin.

Các bệnh liên quan đến tuyến tụy

Viêm tụy

Viêm tụy là bệnh sẽ xảy ra khi tuyến tụy bị viêm khi bài tiết các enzym, tụy tích tụ và tiêu hóa chính ở đây. Viêm tụy có thể xảy ra khi các cơn đau cấp tính kéo dài trong vài ngày hoặc là tình trạng mãn tính kéo dài trong nhiều năm.

Ung thư tuyến tụy

Những nguy có thể làm gia tăng sự phát triển của ung thư tụy như:

• Sử dụng nhiều thuốc lá.
• Gia đình có tiền sử mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
• Hội chứng viêm tụy mãn tính và do ung thư tuyến tụy di truyền.
• Ngoài ra còn một số tổn thương như ung thư biểu mô tụy (PanIN), ung thư chất nhầy (IPMNs) đây được xem là khởi đầu của ung thư tuyến tụy.

Ung thư tuyến tụy là một khối u ngoại tiết phát sinh từ các từ các tế bào lót ống tụy. 

Bệnh tiểu đường

Tiểu đường type 1, do cơ thể sản xuất thiếu insulin gây ra một vài biến chứng. Chính vì vậy mà những người bị bệnh tiểu đường phải bổ sung insulin để giúp cơ thể có thể sử dụng glucose một cách thích hợp.

Tiểu đường type 2, bệnh này phổ biến hơn type 1 vì những những người mắc bệnh này vẫn có khả năng sản xuất đủ insulin nhưng cơ thể lại không sử dụng được.

Tăng và hạ đường huyết

Việc tăng đường huyết xảy ra khi lượng đường trong máu cao bất thường, nguyên nhân có thể là do hormon glucagon tự sản xuất quá mức. Việc hạ đường huyết thì ngược lại, vì do lượng đường trong máu thấp, nguyên nhân là do mức sản sức của insulin quá mức dẫn đến việc hạ đường huyết.

Qua nội dung trên đã cho thấy tuyến tụy đóng vai trò rất quan trọng trong hệ thống nội tiết của cơ thể, chính vì thế chúng ta cần phải chăm sóc sức khỏe và sử dụng thực phẩm lành mạnh phù hợp với cơ thể mỗi người để có thể tránh được những bệnh liên quan đến tuyến tụy. 

Xem thêm: Xương chậu là gì? Nằm ở đâu và có chức năng gì?