#1 Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em (MIS-C) hậu COVID-19

Theo chuyên gia, thời gian từ 2 – 6 tuần sau khi mắc Covid-19, trẻ em thường có hiện tượng bị sốt cao liên tục. Đi kèm với đó là triệu chứng nổi phát ban, rối loạn tiêu hóa khiến phụ huynh hoảng sợ và lo lắng cho sức khỏe của trẻ. Và đây có thể chính là dấu hiệu của hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em (MIS-C) hậu Covid-19. Hội chứng chiếm tỷ lệ khoảng 0,03% trong tổng số trẻ em mắc nCoV hiện nay.

Vậy, hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19 là gì? Bệnh có nguy hiểm hay không và cách điều trị, phòng chống bệnh thế nào? Tất cả sẽ có trong bài viết này của Top1dexuat.com và các bậc phụ huynh đừng vội lướt qua nhé!

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19 là gì?

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19 (MIS-C), còn được gọi là Hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em liên quan đến SARS-CoV-2 (PIMS-TS), là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng có thể xảy ra ở trẻ em sau khi nhiễm vi-rút SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19. MIS-C thường xuất hiện sau 2 đến 6 tuần sau khi trẻ bị Covid-19, kể cả khi trẻ đã có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng gì.

Triệu chứng của MIS-C:

• Sốt cao trên 38°C kéo dài hơn 24 giờ
• Viêm trong cơ thể, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, bao gồm tim, phổi, thận, não, da, mắt hoặc đường tiêu hóa
• Các triệu chứng khác có thể bao gồm:
  • Mệt mỏi
  • Nhức đầu
  • Đau bụng
  • Nôn mửa
  • Tiêu chảy
  • Phát ban
  • Kết mạc mắt đỏ
  • Sưng tay và chân
  • Khó thở
  • Đau ngực
  • Nhầm lẫn
  • Mất ý thức

Hội chứng viêm đa hệ MIS-C này có biểu hiện khá tương tự với những bệnh lý khác như là nhiễm độc hoặc bệnh Kawasaki. Phần lớn bệnh nhân sẽ được hồi phục hoàn toàn sau quá trình điều trị khoa học, tỷ lệ tử vong là rất thấp. 

Theo thống kế, tỷ lệ mắc phải hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19 là không quá cao. Ở nước Mỹ ước chừng khi có khoảng từ 3.000 – 4.000 trẻ em bị nhiễm nCoV thì chỉ có một trẻ không may mắn bị hội chứng này. Và tại Việt Nam hay là những nước thuộc khu vực châu Á khác thì chưa có bất kỳ một con số chính xác nào về tỷ lệ trẻ mắc hội chứng viêm đa hệ.

Ban đầu, Bệnh viện Nhi đồng thành phố Hồ Chí Minh đã ghi nhận khoảng hơn 90 trẻ em mắc phải MIS-C. Một số trường hợp có triệu chứng rất nặng và tình hình không mấy khả quan. Bộ Y tế, các bác sĩ chuyên gia đã nhanh chóng đứa MIS-C vào phác đồ điều trị bệnh hậu Covid-19. Nguyên nhân xuất phát từ tính chất nguy hiểm của bệnh đối với sức khỏe, tương lai của trẻ nhỏ.

Đối tượng trẻ nhỏ nào dễ bị mắc MIS-C nhất?

Theo các nhà chuyên gia và theo thống kê số liệu thì hội chứng viêm đa hệ hậu Covid-19 này tập trung chủ yếu ở đối tượng trẻ em, trong đó có một tỷ lệ nhỏ trẻ sơ sinh (MIS-N). Độ tuổi trung bình ở trẻ nhiễm hội chứng viêm đa hệ này thường rơi vào 8 – 9 tuổi và có hơn 50% là các bé ở lứa tuổi trên 5.

Hiện tại, vẫn chưa thể có bất kỳ một nghiên cứu chính xác nào để chỉ ra rằng liệu một trẻ đang mắc Covid-19 có bị nhiễm MIS-C ngay sau đó hay là không. Thế nhưng, đã có nghiên cứu chứng minh rằng nếu trẻ chưa được tiêm vaccine phòng Covid-19 thì nguy cơ mà bé mắc MIS-C sẽ cao hơn so với những bé đã được tiêm. Phụ huynh cần lưu ý kỹ điểm này.

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ (MIS-C) hậu Covid-19 có nguy hiểm không?

Đây là một câu hỏi được các bậc phụ huynh đưa ra rất nhiều. Tuy nhiên, khoa học chứng minh MIS-C có nguy hiểm nhiều hay không là hoàn toàn dựa trên mức độ bệnh mà trẻ đang gặp phải. 

Trường hợp trẻ mắc hội chứng viêm đa hệ hậu Covid-19 ở mức độ nhẹ thì chỉ có biểu hiện sốt, phát ban và rối loạn tiêu hóa. Nhưng nếu tình trạng bệnh trở nặng hơn thì sẽ có những dấu hiệu nhận biết như là suy đa cơ quan, sốc và thậm chí có thể tử vong.

Bác sĩ cho rằng MIS-C diễn biến một cách nhanh chóng và có nguy cơ làm suy đa cơ quan bên trong cơ thể của mọi người. Vì vậy cần phải thật sự lưu tâm và chú ý ngay khi trẻ bị nhiễm nCoV. Nếu như phát hiện và điều trị bệnh nhân kịp thời thì sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe rất tích cực. Một số ít hơn, chiếm khoảng chừng từ 1 – 1,5% có thể bị nặng hơn nữa hoặc là đi đến tử vong.

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em có dấu hiệu nhận biết là gì?

Phụ huynh cần chú ý nắm rõ phần này bởi chỉ có vậy mới có thể quan sát và chăm sóc sức khỏe trẻ tốt nhất sau hậu Covid-19. Đối với hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em thì thường sẽ sốt cao và sốt liên tục trên 38.5 độ C. 

Cùng với đó là như chúng tôi đã nói từ ban đầu, nôn, đau bụng, tiêu chảy, mắt đỏ, họng đỏ, môi đỏ khô nứt hay phát ban. Tất cả đều là dấu hiệu cho thấy trẻ đang có nguy cơ mắc MIS-C. 

Thực tế, tình trạng bệnh có trở nặng sẽ khiến thay đổi ý thức của chúng ta. Ví dụ như cơ thể trở nên mệt mỏi, vật vã, ngủ gà, kích thích và ngủ li bì. Các mạch chân và mạch tay có hiện tượng trở lạnh hơn so với ngày trước.

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em thường xảy ra sau mắc Covid-19 và đa phần, tập trung ở giai đoạn cấp tính trẻ không có dấu hiệu hoặc dấu hiệu rất nhẹ, khó để nhận ra. Một số phụ huynh đã chủ quan, không đến bệnh viện kiểm tra và vô tình khiến bệnh tình thêm phần nghiêm trọng. 

Ngày nay, khi diễn biến đại dịch đang ngày một phức tạp với số ca nhiễm khổng lồ thì phụ huynh cần nghĩ đến MIS-C ở trẻ nhiều hơn. Ngay cả khi chúng ta chưa rõ bé có bị mắc Covid-19 trước đó hay không, nếu có nghi ngờ thì hãy nhanh chóng đưa bé đến bác sĩ ngay nhé.

Trong trường hợp trẻ em được chẩn đoán về hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19 sớm và được tiến hành điều trị đúng, kịp thời thì sức khỏe sẽ diễn biến thuận lợi. Trẻ sẽ có dấu hiệu hồi phục tốt nhất. Thế nhưng, trẻ cũng có nguy cơ tử vong nếu như quý bậc phụ huynh chủ quan, không rõ dấu hiệu và không được điều trị kịp thời.

Thời điểm trẻ cần được chăm sóc Y tế khẩn cấp là khi nào?

Nếu như những đứa trẻ của bạn đang có bất kỳ dấu hiệu nào trong các dấu hiệu hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em mà chúng tôi tổng hợp sau đây thì hãy nhanh chóng tìm đến dịch vụ Y tế cấp cứu gần nhất ngay lập tức:

• Bị đau hoặc bị tức ngực thường xuyên.
• Không thể thức dậy hoặc không duy trì được sự tỉnh táo.
• Bé bị khó thở.
• Có trạng thái lẫn lộn mới.
• Ở phần da, móng tay hay môi của bé trở nên nhợt nhạt, có màu xanh hoặc màu xám tùy vào tone da.

Danh sách mà chúng tôi tổng hợp trên chưa bao gồm toàn bộ những dấu hiệu, triệu chứng có nguy cơ xuất hiện Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em. Quý bậc phụ huynh vui lòng hãy gọi điện đến nhà cung cấp dịch vụ Y tế nếu trẻ gặp bất kỳ một triệu chứng nào đáng lo, nghiêm trọng đối với quý vị.

Hãy gọi trước đến cơ sở cấp cứu tại địa phương hoặc gọi nhanh đến tổng đài 911. Thông báo nhanh chóng và gấp rút cho người trực tổng đài về việc quý phụ huynh đang tìm kiếm dịch vụ chăm sóc trẻ đã mắc hoặc có thể mắc hội chứng viêm đa hệ hậu Covid-19.

Nguyên nhân gây ra hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19

Tính đến thời điểm hiện tại, các bác sĩ và chuyên gia vẫn chưa thể đưa ra một kết luận chính xác về nguyên nhân gây ra hội chứng viêm đa hệ ở trẻ sau hậu nCoV. Tuy nhiên, dựa trên những trường hợp mắc bệnh thì bác sĩ đã giả thuyết đây chính là hậu quả của tình trạng cơ thể bé đáp ứng miễn dịch quá mức. 

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em MIS-C chỉ chiếm một phần trăm tỷ lệ nhỏ trên tổng số trẻ mắc Covid-19. Vì thế, chuyên gia cũng đã có thêm một giả thuyết khoa học nữa đấy là do các yếu tố gen có liên quan đến hội chứng viêm đa hệ.

Quy trình khám và xét nghiệm hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19

Một quy trình khám và xét nghiệm bệnh chính xác, khoa học sẽ giúp bác sĩ chuyên ngành đưa ra giải pháp điều trị tốt nhất cho trẻ. Ngay khi bé được phụ huynh đưa đi nhập viện, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng. Đồng thời chỉ định xét nghiệm để chẩn đoán, khẳng định chính xác và phân biệt với các bệnh lý khác. Tiêu biểu như là sốt xuất huyết, sốt nhiễm độc, Kawasaki, nhiễm trùng huyết,…

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh tình là nặng hay nhẹ cũng như những triệu chứng lâm sàng để bác sĩ kết luận loại xét nghiệm phù hợp nhất. Một ví dụ để quý bậc phụ huynh có thể dễ hiểu như sau: Xét nghiệm máu và đánh giá tình trạng bị đông máu, những phản ứng viêm trong cơ thể, chức năng gan – thận, tình trạng bị nhiễm trùng,… 

Bệnh nhân hoàn toàn có thể được bác sĩ cấy máu nhằm loại trừ đi nhiễm trùng huyết. Kết hợp với công nghệ siêu âm tim để đánh giá mức độ suy tim, giãn động mạch vành. Một bước quan trọng không thể thiếu đó là thực hiện xét nghiệm PCR để ghi nhận loại kháng thể Covid-19 tồn tại trong cơ thể bệnh nhân, kiểm tra xem đã từng bị mắc nCoV hay là chưa?

Không dễ dàng để bác sĩ chuyên môn chẩn đoán được trẻ có mắc hội chứng viêm đa hệ hậu Covid-19 nếu như không có tập hợp các triệu chứng lâm sàng. Vì thế quy trình khám và xét nghiệm bệnh tình cần phải được tiến hành theo từng bước, không bỏ sót bất kỳ bước nào. Kết quả xét nghiệm tình trạng gia tăng phản ứng viêm trong cơ thể của trẻ. 

Phụ huynh cần phải cung cấp bằng chứng mà trẻ đã bị mắc nCoV từ trước.  Đến nay, vẫn chưa có bất kỳ một triệu chứng hay một xét nghiệm đơn độc nào đủ khả năng để chẩn đoán đúng, xác định đúng hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em MIS-C.

Cách điều trị hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid 19

Trẻ em đang mắc phải hội chứng viêm đa hệ hậu Covid-19 cần có một phác đồ điều trị bệnh khoa học và hiệu quả. Ban đầu, khi đã xác định được MIS-C thì bác sĩ sẽ đánh giá về mức độ bệnh tình. Ngay sau đó là hội chẩn chuyên ở khoa hồi sức, miễn dịch, truyền nhiễm cung cấp phác đồ điều trị phụ hợp. 

Nếu như hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em đang trong tình trạng nặng, rất nguy kịch thì phải được nhanh chóng điều trị hồi sức. Đồng thời có các giải pháp hỗ trợ thêm chức năng các cơ quan. Bác sĩ sẽ hướng dẫn và chỉ định sử dụng những loại thuốc điều hòa miễn dịch và thuốc chống viêm. Ở đây, thuốc điều hòa miễn dịch mà bạn có thể tham khảo đó là corticoids, immunoglobuline đường tĩnh mạch để giúp làm giảm bớt quá trình viêm ở mạch máu và tim. 

Ngoài ra, trẻ em cũng có thể được chuyên gia điều trị với loại thuốc liều thấp Aspirin hoặc là thuốc chống đông. Mục đích là để giảm thiểu nguy cơ tắc mạch và cục máu đông.

Bên cạnh đó, phụ huynh cần phải chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe của bé tại thời điểm được ra viện. Các bác sĩ sẽ lên đơn thuốc rồi tiếp tục điều trị ngay tại nhà và hẹn khám lại ở những lần sau. 

Hướng dẫn phòng ngừa hội chứng viêm đa hệ ở trẻ hậu Covid-19

Ngày nay, khi đại dịch Covid-19 vẫn đang hết sức phức tạp và tỷ lệ các bé bị mắc nCoV cũng đang có xu hướng tăng lên đáng kể cho thực hiện chính sách cuộc sống “bình thường mới’. Vậy nên theo chúng tôi, phương án để phòng ngừa hội chứng viêm đa hệ ở trẻ hậu Covid-19 tốt nhất đấy là tuân thủ quy tắc 5K. 

Quý bậc phụ huynh hãy bảo vệ an toàn cho sức khỏe con em một cách cẩn thận nhất. Hãy cho trẻ tiêm vaccine phòng Covid-19 khi đủ tuổi, có chỉ định từ nhà nước. Thực hiện tiêm đủ liều tương tự nhưng tiêm chủng phòng các bệnh truyền nhiễm theo lịch để ngăn ngừa hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em.

Hãy hạn chế đưa bé đến những nơi đông người, đeo khẩu trang khi đi vào khu vực cộng đồng và xung quanh những người mà bé đang sống. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn hoặc nước rửa tay. 

Đặc biệt hơn, để tăng cường sức đề kháng, quý bậc phụ huynh hãy khuyến khích trẻ vận động nhiều hơn, chơi thể thao và có chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Cuối cùng, không thể bỏ qua đó là bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ. 

Vậy, nếu hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em hậu Covid-19 đang xảy ra, có xuất hiện triệu chứng sốt cao liên tục, rối loạn tiêu hóa, mắt đỏ thì hãy nghĩ ngay đến hội chứng viêm đa hệ này. Nhanh chóng đưa bé đến khám tại các cơ quan cơ sở y tế gần nhất nhé.

Lời kết

Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em (MIS-C) hậu Covid-19 thực sự nghiêm trọng và đáng lo ngại. Quý bậc phụ huynh hãy trang bị cho mình đầy đủ kiến thức để có thể phát hiện và điều trị kịp thời cho trẻ. Tránh để lại những hậu quả hay biến chứng nguy hiểm về sau này.

Xem thêm: Bệnh Kawasaki ở trẻ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị