#1 Hội chứng Guillain Barre là gì? Những điểm bệnh nhân cần lưu ý

Hội chứng Guillain Barre là một dạng rối loạn thần kinh hiếm gặp, tuy nhiên lại có thể xảy đến và ảnh hưởng với bất kỳ ai. Bệnh thường tập trung chủ yếu ở người trưởng thành và người lớn tuổi. Song, cả hai giới đều có khả năng rối loạn tương đương nhau. 

Theo thống kê, mỗi năm sẽ có khoảng hơn 100.000 người mắc phải hội chứng Guillain Barre. Vì thế mà việc trang bị những hiểu biết, kiến thức cơ bản về dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị bệnh là vô cùng quan trọng, cần thiết.

Vậy hội chứng Guillain Barre là gì? Đâu là những điểm mà bệnh nhân cần lưu ý? Tất cả sẽ có trong bài viết này, cùng Top1dexuat.com theo dõi ngay nhé.

Hội chứng Guillain Barre là gì?

Trước tiên, mọi người cần hiểu rõ về thuật ngữ hội chứng Guillain Barre. Hội chứng Guillain Barre là dạng rối loạn hiếm gặp mà trong đó, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ tấn công, tác động lên các dây thần kinh. Đây là bệnh cấp tính, có khả năng tiến triển nhanh và được đặc trưng bởi quá trình viêm tự miễn, gây ra tình trạng bị yếu cơ và làm giảm cảm giác nơi thần kinh chi phối. 

Những triệu chứng ban đầu thường là điểm yếu và tê liệt ở tứ chi. Các dấu hiệu này lây lan một cách nhanh chóng và làm liệt toàn bộ cơ thể của người bệnh. Hội chứng Guillain Barre có nhiều thể khác nhau. Trong một số thể nhất định, bệnh sẽ có liên quan đến sự phá hủy chất myelin. Với một số khác thì ảnh hưởng và tác động đến sợi trục.

Theo chuyên gia, hình thức được xem là nghiêm trọng nhất của hội chứng Guillain Barre là cấp cứu y tế và đòi hỏi phải nhập viện. Hiện tại chưa có phương án chữa trị đặc hiệu dành cho hội chứng này. Thế nhưng đã có các phương pháp nhất định có khả năng điều trị triệu chứng nhanh chóng, dễ dàng và hiệu quả. Đa phần tình trạng bệnh nhân sẽ cải thiện, hồi phục hoàn toàn. 

Nguyên nhân gây ra hội chứng Guillain Barre

Không một chuyên gia nào lý giải được nguyên nhân gây ra hội chứng Guillain Barre là gì. Và các nhà nghiên cứu cũng không trả lời được tại sao GBS chỉ tấn công một số người chứ không phải là số người còn lại. Hay tại sao nó không phải là bệnh truyền nhiễm hoặc di truyền.

Tất cả những gì mà chúng ta biết đó là hội chứng Guillain Barre khiến cho hệ thống miễn dịch của người bệnh bị ảnh hưởng, tự tấn công chính cơ thể của họ. Nhiều chuyên gia cho rằng, trong một số trường hợp nhất định thì cuộc tấn công miễn dịch này bắt đầu nhằm chống lại nhiễm trùng và các hóa chất lây nhiễm vi khuẩn, vi rút. 

Do hệ thống miễn dịch cơ thể người bệnh gây ra thiệt hại nên hội chứng Guillain Barre còn được gọi là bệnh tự miễn. Thường thì hệ thống miễn dịch có khả năng sự sử dụng kháng thể, đó là những phân tử được tạo ra từ quá trình phản ứng miễn dịch. 

Cùng với tế bào bạch cầu đặc biệt nhằm bảo vệ bản thân bằng cách tấn công lên các vi khuẩn và vi rút. Thế nhưng, đối với hội chứng Guillain Barre thì lại khác. Hệ thống miễn dịch có xu hướng tấn công nhầm lên các dây thần kinh mạnh khỏe.

Đa số những trường hợp sẽ có triệu chứng bắt đầu trước một vài ngày hay một vài tuần sau khi nhiễm vi rút đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp. Thỉnh thoảng, các khâu phẫu thuật của bác sĩ sẽ kích hoạt hội chứng này. Cũng có những trường hợp hiếm hoi, ít gặp khác, tiêm chủng có nguy cơ làm tăng GBS. 

Có ⅔ tổng bệnh nhân mắc phải hội chứng Guillain Barre sẽ khởi phát từ ngày thứ 5 sang đến tuần thứ 3 sau khi phẫu thuật, tiêm vaccin hay mắc bệnh truyền nhiễm. Trong đó, nhiễm trùng được xem là yếu tố khởi phát chiếm lên đến 50% bệnh nhân. Một số mềm bệnh phổ biến, thường gặp sẽ bao gồm:

• Vi rút đường ruột.
• Campylobacter jejuni.
• Các loài Mycoplasma.
• Herpesviruses (gồm Epstein-Barr và vi rút cytomegalo).

Gần đây, một vài các quốc gia phát triển trên thế giới đã báo cáo về tỷ lệ mắc hội chứng Guillain Barre tăng lên sau khi nhiễm phải vi rút Zika.

Những triệu chứng của Guillain Barre

Đối với người bệnh mắc hội chứng Guillain Barre, điều quan trọng nhất chắc chắn là thời gian. Bởi việc phát hiện và điều trị bệnh đúng lúc, kịp thời là vô cùng cần thiết. Thực hiện tốt điều này thì mới có thể giảm bớt tỷ lệ tử vong của người bệnh. 

Ban đầu, bệnh nhân sẽ đối diện với những cảm giác không giải thích được. Ví dụ như ngứa râm ran ở bàn chân hay là bàn tay, hoặc thậm chí là đau đến mức nghiêm trọng. Đối với bệnh nhân nhi, chúng cũng sẽ xuất hiện những triệu chứng cơ bản như khó đi lại, có thể từ chối việc đi bộ. Triệu chứng có xu hướng biến mất trước khi diễn ra những triệu chứng chính, dài hạn của Guillain Barre.

Bệnh nhân cần tìm đến sự hỗ trợ, chăm sóc của đội ngũ Y tế, Bác sĩ ngay khi cảm thấy yếu ở cả hai bên của cơ thể. Điểm yếu trước tiên thường là khó leo cầu thang hoặc khó đi bộ. Triệu chứng này ảnh hưởng và tác động nguy hiểm đến cánh tay, các cơ hô hấp và thậm chí là khuôn mặt. Từ đó phản ánh tổn thương lên đến các dây thần kinh, lây lan rộng hơn. 

Có đôi khi, những triệu chứng của Guillain Barre còn bắt đầu ở phần trên cơ thể người bệnh. Sau đó dần dần di chuyển xuống chân, bàn chân.

Theo kinh nghiệm điều trị bệnh của bác sĩ, hầu hết người bệnh sẽ đạt đến giai đoạn yếu nhất vào thời điểm hai tuần đầu sau khi các triệu chứng cơ bản xuất hiện. Và vào đến tuần thứ ba thì lên đến 90% bệnh nhân bị ảnh hưởng trở nên suy sụp, tình trạng tệ đi một cách nghiêm trọng.

Bên cạnh triệu chứng yếu cơ, người bệnh còn có thể:

• Khó nuốt, khó nói hoặc khó nhai.
• Khó khăn hơn trong việc hoạt động cơ mắt và giảm thị lực.
• Tình trạng đau âm ỉ, đau kéo dài, đặc biệt xảy ra vào ban đêm. 
• Mắc phải các vấn đề về phối hợp và không ổn định.
• Có cảm giác bị châm chích, ghim hay có kim đâm ở tay hoặc chân.
• Nhịp tim và huyết áp trở nên bất thường.
• Mắc phải nhiều vấn đề liên quan đến đường tiêu hóa hay kiểm soát bàng quang.

Bệnh nhân lưu ý: Những triệu chứng kể trên có khả năng tăng cường độ trong vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí là vài tuần. Cho đến lúc một số cơ nhất định không còn sử dụng được nữa thì người bệnh gần như tê liệt hoàn toàn.

Với những trường hợp này thì chứng rối loạn sẽ đe dọa, ảnh hưởng đến tính mạng của bệnh nhân. Hoặc có khả năng gây ra sự cản trở cho hệ hô hấp, tụt huyết áp hoặc là nhịp tim.

Cách chẩn đoán hội chứng Guillain Barre

Như chúng tôi đã nói ở trên, những triệu chứng ban đầu của Guillain Barre là vô cùng đa dạng và khó lường trước được. Song, còn có một số những rối loạn nhất định với các triệu chứng tương tự có thể xảy ra. Vì thế, các bác sĩ khó có thể chẩn đoán một cách chính xác về hội chứng Guillain Barre trong giai đoạn sớm nhất. 

Bác sĩ sẽ xem xét về các triệu chứng xuất hiện ở cả hai bên cơ thể, đây là phát hiện điển hình của hội chứng Guillain Barre. Đối với GBS, những phản xạ gân sâu ở chân, ví dụ như giật đầu gối thường sẽ bị biến mặt. Và phản xạ cũng có nguy cơ vắng mặt trong cánh tay. Nguyên nhân là do những tín hiệu sẽ có xu hướng truyền dọc theo đường dây thần kinh chậm. Vì thế chỉ cần một bài kiểm tra về tốc độ dẫn truyền thần kinh là đã có thể cung cấp đầy đủ manh mối để tiến hành chẩn đoán một cách chính xác nhất.

Trong quá trình kiểm tra, các nhà khoa học đã tìm thấy lượng chất lỏng chứa nhiều protein hơn bình thường. Tuy nhiên rất ít tế bào có khả năng miễn dịch được. Vì thế, họ đã quyết định chẩn đoán bằng phương pháp chọc dò tủy sống để lấy mẫu phân tích.

Cụ thể thủ tục này sẽ được diễn ra như sau: Một cây kim được cẩn thận, khéo léo đưa vào phần lưng dưới của bệnh nhân. Cùng với một lượng nhỏ dịch não tủy đã được lấy ra khỏi tủy sống. Tổng quan, phương pháp này an toàn với những biến chứng rất hiếm gặp. Vì vậy gia đình bệnh nhân hoàn toàn có thể yên tâm, tin tưởng.

Quá trình chẩn đoán hội chứng Guillain Barre sẽ có 3 bước cơ bản:

• Đánh giá lâm sàng.
• Tiến hành xét nghiệm điện sinh lý để hỗ trợ chẩn đoán.
• Xét nghiệm dịch não tủy.

Chẩn đoán phân biệt

Các bệnh yếu cơ phổ biến tương tự như là: Nhược cơ, bại liệt, bị nhiễm độc do Clostridium botulinum, liệt do bị bọ ve cắn, bệnh thần kinh do chuyển hóa hay nhiễm phải virus West Nile. Thế nhưng, các bệnh lý này hoàn toàn có thể phân biệt một cách chính xác dựa trên các đặc điểm cụ thể dưới đây:

• Bệnh nhân bị nhiễm độc do độc tố botulinum thường có hiện tượng giãn đồng tử khoảng 10%. Ngoài ra, bệnh lý về thần kinh sọ sẽ có phần chiếm ưu thế hơn, không có hiện triệu chứng bị rối loạn cảm giác.
• Người bị liệt do bọ ve cắn chỉ gây tê liệt tăng dần.
• Nhược cơ sẽ diễn ra một cách gián đoạn, không liên tục. Bệnh sẽ có dấu hiệu nghiêm trọng hơn nếu người bệnh hoạt động quá lâu.
• Virus West Nile sẽ khiến cho bệnh nhân cảm thấy đau đầu, chóng mặt và sốt. Bên cạnh đó còn gặp phải tình trạng liệt không đối xứng, tuy nhiên không bị rối loạn về cảm giác.
• Bệnh nhân bị thần kinh chuyển hóa thường xảy ra dựa trên những nền bệnh liên quan đến chuyển hóa mãn tính.

Xét nghiệm 

Những xét nghiệm về rối loạn hệ thống chức năng miễn dịch và bệnh lý truyền nhiễm sẽ bao gồm xét nghiệm HIV, viêm gan và điện di protein ở dạng huyết thanh. 

Trong trường hợp bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc hội chứng Guillain Barre, ngay lập tức người đó phải nhập viện để tiến hành xét nghiệm điện học chẩn đoán. Cụ thể, xét nghiệm điện học chẩn đoán là phương pháp với mục đích khảo sát chính xác độ dẫn truyền của các dân thần kinh và điện cơ. Cùng với đó là xét nghiệm dịch não tủy, theo dõi chức năng sống từ 6 cho đến 8 giờ.

Tiến trình điện học sẽ phát hiện sự kéo dài dẫn truyền. Đồng thời, đây cũng là bằng chứng về việc ⅔ bệnh nhân mất đi lượng myelin. Thế nhưng, dù là kết quả kết thường thì việc loại bỏ chẩn đoán là không nên. Tốt nhất nên tiếp tục điều trị để đảm bảo an toàn, tính mạng của người bệnh.

Tiến trình xét nghiệm dịch não tủy sẽ có phát hiện ra sự phân ly đạm và các tế bào. Trường hợp này, lượng Protein thì tăng lên đáng kể, song số lượng bạch cầu thì vẫn giữ nguyên không đổi. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể sẽ chưa xuất hiện tình trạng này trong các tuần đầu. Và có chừng 10% bệnh nhân may mắn không tiến triển.

Trường hợp hiếm hơn đó là gây ra sự chèn ép tủy cổ. Đặc biệt là khi bệnh nhân có thêm bệnh liên quan đến nhiều dây thần kinh. Vấn đề này tác động hay gây ra sự chi phối nhất định làm giảm phản xạ và không liên quan đến hành tủy. Triệu chứng của bệnh nhân gặp phải trường hợp này khá giống với hội chứng Guillain Barre. Vậy nếu bạn đang gặp phải vấn đề trên, lời khuyên đó là đến bệnh viện chụp MRI nhé.

Kết quả chẩn đoán

Kết quả của việc chẩn đoán hội chứng Guillain Barre sẽ bao gồm:

• Các cảm giác xuất hiện bất thường như là đau, tê hay ngứa râm ran ở vùng bàn chân.
• Khởi phát trong những ngày gần đây, tối đa bốn tuần yếu đối xứng và thường bắt đầu ở phần chân.
• Vận tốc dẫn truyền các xung thần kinh trở nên bất thường. Ví dụ như dẫn truyền tín hiệu bị chậm lại.
• Không có hay thậm chí là giảm phản xạ gân sâu ở những phần chi yếu.
• Nhiễm vi rút hoặc là tiêu chảy trong thời gian gần.
• Lượng protein trong dịch não tủy đột ngột tăng cao trong khi không có số lượng báo tế bào tăng. Vấn đề này có thể mất lên đến 10 ngày tính từ thời điểm xuất hiện những triệu chứng và phát triển.

Tiên lượng

Theo số liệu thống kê, hội chứng Guillain Barre gây ra tỷ lệ tử vong chỉ dưới 2%. Đa phần các bệnh nhân khi nhiễm bệnh có xu hướng cải thiện tình trạng một cách đáng kể. Thời gian hồi phục chỉ trong vòng một tháng. Tỷ lệ này chiếm khoảng 30% ở người lớn, con số lớn hơn ở đối tượng bệnh nhi và triệu chứng yếu cơ tồn tại trong 3 năm. 

Đối với những bệnh nhân có di chứng của Guillain Barre thì cần được điều trị và phục hồi chức năng nhiều hơn. Bằng cách tiến hành phẫu thuật hay dùng dụng cụ chỉnh hình chuyên dụng. Như vậy thì mới bảo đảm cân bằng, giúp ổn định cuộc sống, công việc trở lại.

Sau khi phục hồi hay cải thiện, có khoảng 2 – 5% bệnh nhân có nguy cơ tiến triển CIDP. CIDP là viết tắt của bệnh viêm đa dây thần kinh thoái hóa myelin mãn tính. Vì thế cần hết sức cẩn trọng, chú ý, thường xuyên đến bệnh viện kiểm tra tình trạng sức khỏe của bản thân. Tránh chủ quan dẫn đến những hậu quả nguy hiểm, nghiêm trọng không lường trước.

Phương pháp điều trị hội chứng Guillain Barre

Có 3 phương pháp điều trị có khả năng phục hồi tốc độ cũng như giảm thiểu mức nghiêm trọng của hội chứng Guillain Barre. Đó là điều trị bằng huyết tương tinh chế, hay còn gọi là Plasmapheresis, Globulin miễn dịch (Immunoglobulin) và cuối cùng là đối phó, hỗ trợ.

Điều trị hội chứng Guillain Barre bằng huyết tương tinh chế

Phương pháp này cụ thể là cách làm sạch máu. Mà trong đó, những kháng thể gây tổn hại sẽ được loại bỏ hoàn toàn, triệt để. Plasmapheresis sẽ bao gồm việc loại bỏ những phần chất lỏng của lưu lượng máu (plasma), đồng thời tách ra khỏi tế bào máu thật sự. Những tế bào ấy sau này được đưa trở lại vào bên trong cơ thể. 

Tuy nhiên, những nhà sản xuất sẽ sản xuất huyết tương nhiều hơn nhằm mục đích bù đắp cho những gì mà đã bị gỡ bỏ. Không có một lý giải rõ ràng nào cho phương pháp điều trị này. Thế nhưng, những nhà khoa học vẫn luôn tin rằng rids plasmapheresis plasma sẽ góp phần trong việc tấn công hệ thống miễn dịch ở các dây thần kinh, bộ phận ngoại vi. 

Điều trị hội chứng Guillain Barre bằng Globulin miễn dịch

Phương pháp điều trị này chứa nhiều kháng thể globulin miễn dịch, khỏe mạnh từ các nhà tài trợ máu. Đối với những globulin có chức năng miễn dịch liều cao có khả năng chặn kháng thể gây ảnh hưởng, tổn hại nguy cơ góp phần vào hội chứng Guillain Barre.

Thông thường, mỗi một phương pháp điều trị sẽ không đạt hiệu quả quá cao. Vì thế bác sĩ sẽ lựa chọn trộn các phương pháp lại với nhau và tiến hành. Trước khi bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu hồi phục, người nhà chăm sóc phải để cho người bệnh tự lập di chuyển cánh tay và chân của họ. Như vậy sẽ giúp cho các cơ bắp hoạt động linh hoạt và mạnh mẽ.

Và sau đó, bác sĩ sẽ điều trị vật lý trị liệu cho bệnh nhân để giúp lấy lại toàn bộ sức mạnh ban đầu. Đồng thời các chuyển động thích hợp để bệnh nhân có thể hoạt động tốt nhất. Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể được đào tạo với những thiết bị giúp thích ứng. Ví dụ như là xe lăn, niềng răng để tự di chuyển và tự chăm sóc chính mình.

Điều trị hội chứng Guillain Barre đối phó và hỗ trợ

Bệnh nhân mắc phải hội chứng Guillain Barre thì những tác động cảm xúc có thể sẽ bị tàn phá. Trong nhiều trường hợp nặng, hội chứng có thể biến bệnh nhân từ một người độc lập, khỏe mạnh bất ngờ ốm nặng, thể chất bất lực. Trong khi không có bất kỳ một dấu hiệu hay triệu chứng cảnh báo nào cả.

Mặc dù thực tế, mọi người cuối cùng rồi cũng sẽ hồi phục. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là bạn không đối mặt với khả năng tàn tật lâu dài hoặc là tê liệt. Nhiều người phát triển những biến chứng nguy hiểm và phải tiến hành điều chỉnh để thuận tiện cho việc di chuyển dài hạn. Đồng thời, họ còn phải phụ thuộc vào một người nào đó để giúp hỗ trợ, quản lý tốt các công việc, hoạt động hằng ngày. Họ không thể tự chủ cuộc sống của chính mình.

Theo các chuyên gia, việc nói chuyện với những nhà cung cấp sức khỏe tâm thần có thể ví như là liều thuốc bổ trong việc đối phó với căng thẳng tinh thần, cảm xúc của hội chứng Guillain Barre. Trong một vài trường hợp, các bác sĩ trị liệu có thể chủ động đề nghị tư vấn với gia đình bệnh nhân. Từ đó giúp cho bệnh nhân và người nhà thích nghi hiệu nhanh chóng, hiệu quả với các thay đổi mà hội chứng này gây ra.

Những điểm bệnh nhân cần lưu ý về hội chứng Guillain Barre

Chúng tôi muốn lưu ý với bạn về các biến chứng nguy hiểm thường gặp của hội chứng Guillain Barre. Do hội chứng này sẽ tác động, gây ảnh hưởng lên các dây thần kinh. Vì vậy nó sẽ gây ra một trong số các biến chứng nghiêm trọng sau đây:

• Bệnh nhân mắc phải những vấn đề về tim mạch: Huyết áp của người bệnh dao động và bị rối loạn nhịp tim.
• Khó thở, yếu hay liệt cơ. Tình trạng này có thể lây lan đến nhiều cơ quan hô hấp trong cơ thể và đe dọa, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh. Theo thống kê, có lên đến 30% trong tổng số bệnh nhân mắc hội chứng Guillain Barre phải thở bằng máy trong quá trình họ điều trị ở bệnh viện.
• Đau: 50% tổng số bệnh nhân bị đau thần kinh ở mức độ nặng. Tuy nhiên để đối phó tạm thời với biến chứng này thì nên sử dụng thuốc giảm đau.
• Di chứng bị mất đi cảm giác hoặc là dị cảm: Phần lớn những bệnh nhân sau hồi phục hội chứng có khả năng gặp phải các di chứng nhẹ như mất cảm giác, yếu cơ và dị cảm.
• Huyết khối: Những bệnh nhân bị liệt toàn thân do hội chứng có khả năng đối mặt với di chứng huyết khối.
• Rối loạn các hoạt động đại tràng và bàng quang: Bệnh nhân bị bí tiểu hay táo báo lâu dài.
• Tái phát: Có khoảng chừng 3% bệnh nhân bị tái phát hội chứng sau phục hồi.
• Bị loét do tì đè: Việc bệnh nhân nằm lâu do liệt có nguy cơ bị loét do tì đè. Vì vậy lưu ý phải thường xuyên thay đổi tư thế nằm để giúp bệnh nhân phòng, hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm này.

Trên đây là toàn bộ thông tin về hội chứng Guillain Barre và những điểm mà bệnh nhân cần lưu ý trong quá trình chữa, điều trị bệnh. Bất kể bạn là ai, cơ thể của bạn như thế nào thì cũng không bao giờ được phép chủ quan với chính sức khỏe của bản thân mình. 

Ngay khi xuất hiện một triệu chứng nào liên quan đến hội chứng Guillain Barre, hãy nhanh chóng đến cơ sở Y tế hay bệnh viện để được kiểm tra và chẩn đoán một cách chính xác nhất.

Và hy vọng rằng tất cả chúng ta đều luôn vui khỏe và hạnh phúc! Những ai đang phải đối mặt, chiến đấu với hội chứng này hãy luôn lạc quan, yêu đời và may mắn sẽ mỉm cười với bạn.

Xem thêm: Hội chứng viêm đa hệ ở trẻ em (MIS-C) hậu COVID-19