#1 Ăn chay là gì? Lịch sử, hình thức, ý nghĩa và lợi ích

Ngày nay, cụm từ ăn chay dường như đã trở nên gần gũi và thân thuộc với mọi người song cũng còn nhiều người chưa hiểu rõ về việc ăn chay. Để hiểu rõ hơn về khái niệm này, hãy cùng Top1dexuat.com tìm hiểu tại bài viết này nhé.

Ăn chay là gì?

Ăn chay hay còn được gọi là trai giới hoặc ăn lạt. Đây là một chế độ ăn uống lành mạnh, loại bỏ hết những thực phẩm từ động vật, hay cụ thể hơn là những thực phẩm có nguồn gốc từ thịt, côn trùng, hải sản… Những thực phẩm này thường được người ăn chay lựa chọn thay thế bằng rau củ, các loại trái cây, ngũ cốc, các loại hạt…

Lịch sử bắt nguồn của ăn chay

Theo như ghi chép cổ nhất, việc ăn lạt có từ thế kỉ thứ 7 trước Công nguyên, khắc sâu lòng khoan dung với tất cả chúng sinh.

Riêng trong nền văn hóa Ấn Độ, trai giới có mối liên hệ chặt chẽ với việc không dùng bạo lực đối với chúng sinh kéo dài trong nhiều thiên niên kỷ và nhận được sự ủng hộ từ các nhóm tôn giáo và các triết gia. 

Ở Hy Lạp, ăn lạt cũng đã xuất hiện từ rất sớm. Theo một nguồn thông tin đáng tin cậy, một phong trào tôn giáo lan rộng ở Hy Lạp được phát ra nhằm cổ vũ cho việc ăn lạt được thực hiện từ thế kỉ thứ 6 trước Công nguyên. 

Ở Nhật Bản, họ cũng ghi nhận Thiên hoàng Tenmu ban lệnh cấm giết và ăn thịt trong thời kỳ nông nghiệp bận rộn từ tháng 4 đến tháng 9 nhưng loại trừ việc ăn thịt chim và thú rừng vào năm 675.

Tại Vương quốc Anh, Đức, Hà Lan, hiệp hội trai giới đầu tiên được thành lập vào năm 1847.

Và cho đến nay, việc ăn lạt đang dần trở thành phong trào được nhiều người theo đuổi. Có nhiều chuyên gia cổ động cho phong trào này.

Hình thức ăn chay

Trong phật giáo, có hai hình thức ăn chay bao gồm ăn chay trường và ăn chay kỳ.

• Ăn chay trường: Đây là hình thức mà người ăn chay sẽ từ bỏ những thực phẩm từ động vật và được kéo dài đến hết đời.
• Ăn chay kỳ: Đây được xem là khởi sự của ăn chay. Dựa theo những ngày cố định trong tháng hay những tháng cố định trong năm, người ăn sẽ lựa chọn để dung hòa với điều kiện của mình. Có thể tự nguyện ăn lạt theo những ngày nhất định và có thể ăn mặn trong những ngày còn lại.

Lựa chọn khẩu phần và thời gian ăn linh hoạt: Bạn nên lên kế hoạch cụ thể cho khẩu phần ăn và chế độ dinh dưỡng phù hợp với thời gian ăn và các buổi ăn trong ngày.

Đảm bảo độ sạch và an toàn của nguyên liệu: Cố gắng lựa chọn những thực phẩm còn tươi, ngon. Ưu tiên chế biến bằng phương pháp hấp hoặc luộc.

Ý nghĩa của việc ăn chay

Bây giờ, việc ăn chay không còn giới hạn trong tôn giáo mà được rất nhiều người quan tâm. Vậy điều này mang lại ý nghĩa gì khiến nhiều người chú ý đến vậy?

• Theo góc nhìn khoa học: Dựa trên các công trình đã được nghiên cứu, việc ăn chay giúp mang lại cho chúng ta có sức khỏe tốt hơn
• Theo góc nhìn phật giáo: Ăn chay được hiểu là theo đuổi lối ăn uống đơn giản, giúp ta tu sữa nội tâm bên trong, giảm bớt những ham muốn về vật chất, giảm bớt lòng tham, giảm bớt bản ngã. 

Lợi ích của việc ăn chay

Chế độ trai giới giúp người tham gia có được sức khỏe cũng như tinh thần tốt xong ăn như thế nào mới đúng cách vẫn là câu hỏi nhiều người chưa trả lời được.

Dựa theo nhu cầu và sức khỏe, người ăn có thể lựa chọn chế độ ăn phù hợp. Đối với phụ nữ mang thai, trẻ em, người già nếu có thể hãy ăn chay một cách linh hoạt. Có thể xen kẽ bữa ăn chay bữa ăn mặn, hoặc bổ sung trứng và sữa trong bữa ăn để đảm bảo đủ dinh dưỡng nuôi cơ thể.

Giúp cải thiện tâm trạng: Dựa trên thông tin được đưa ra, trường đại học Benedictine đã đưa ra kết luận rằng việc ăn chay đặc biệt giúp cải thiện đáng kể về mặt tâm trạng, khiến bạn cảm thấy thư giãn hơn.

Giúp cải thiện sự trao đổi chất: Những thực phẩm dành cho ăn chay đều rất dễ tiêu hóa, giúp bạn tăng cường trao đổi chất.

Giảm nguy cơ phát triển bệnh đục thủy tinh thể: Mối liên hệ chặt chẽ giữa nguy cơ phát triển bệnh đục thuỷ tinh thể và chế độ ăn uống đã được một nghiên cứu của khoa y học lâm sàng đại học Oxford chỉ ra. Người ăn thịt thường có rủi ro phát hiện bệnh nhiều hơn là những người ăn chay.

Giúp giảm nguy cơ mắc ung thư: Việc ăn thuần chay sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, đặc biệt là ở phụ nữ. 

Giúp giảm triệu chứng trầm cảm: Đối với những thực phẩm chay xuất phát từ thực phẩm hữu cơ có tác dụng giúp tâm trí của bạn tích cực. Điều này đã được nhiều nghiên cứu chỉ ra.

Khi nào ăn chay thì hợp lý?

Trên thực tế, nhiều người cũng đang còn thắc mắc về thời điểm ăn lạt.

Hòa thượng Thích Thiền Tâm đã có đôi lời như sau: “Người Phật tử ăn chay đều nên tùy hoàn cảnh, khả năng tập lần, để tiến bước. Không nên ép xác cố ăn một cách quá kham khổ. Hãy chọn lựa thay đổi thường xuyên các món ăn thích hợp và vệ sinh”.

Việc ăn chay không phải chỉ là ngày một hay ngày hai. Không phải ai cũng có thể từ bỏ món mặn ngay những ngày đầu. Đây là những mốc thời điểm trong ăn chay mà bạn nên biết:

• Nhị trai: Được thực hiện hai lần mỗi tháng vào ngày mùng một và rằm.
• Tứ trai: Được thực hiện vào bốn lần một tháng, vào ngày mùng một, mùng tám, rằm, hăm ba (hoặc ba mươi, mùng một, mười bốn, rằm).
• Lục trai: Được thực hiện trong các ngày 8, 14, 15, 23, 29, 30 (tháng thiếu 28, 29).
• Thập trai: Là áp dụng ăn vào mười ngày trong mỗi tháng.
• Nhất ngoạt trai: Được thực hiện nguyên trong một tháng, vào tháng giêng, tháng bảy, hay tháng mười.

Xem thêm: Chết là gì? Cảm giác lúc chết ra sao? Có đáng sợ không?

Gợi ý thực đơn ăn chay cho 1 tuần 

Ngày thứ nhất

Buổi sáng: salat trộn (rau xà lách, cà chua bi, táo, rau mùi và nước sốt mè rang) 

Buổi phụ: bánh mì ăn kèm với sốt dâu. 

Bưởi trưa: canh rau cải, chả giò chay, nộm rau củ. 

Buổi tối: đậu hũ sốt cà chua, rau luộc. 

Ngày thứ hai

Buổi sáng: súp bí đỏ. 

Buổi trưa: canh nấm, sườn chay kho tiêu, rau luộc.  

Bữa phụ: 1 trái xoài. 

Bữa tối: canh rau đay, chả chay sốt cà chua. 

Ngày thứ ba

Buổi sáng: bánh mì ăn kèm sốt nho và sữa chua không đường. 

Buổi trưa: canh khổ qua dồn chả giò và nấm, gỏi rau củ. 

Buổi tối: canh rau cải, salat trộn, đậu hũ sốt mắm. 

Ngày thứ tư

Buổi sáng: Ngô ngọt và sữa tươi không đường. 

Buổi trưa: canh bí đỏ, sườn chay kho, nộm rau củ. 

Buổi tối: canh rau củ đậu hũ sốt cà chua, tráng miệng bằng nước dừa tươi.  

Ngày thứ năm

Buổi sáng: salat trộn (rau xà lách, cà chua bi, táo, rau mùi và nước sốt mè rang) 

Buổi trưa: canh nấm, sườn chay kho tiêu, rau luộc. 

Bữa tối: canh rau đay, chả chay sốt cà chua. 

Ngày thứ sáu

Buổi sáng: phở chay. 

Buổi trưa: lẩu nấm.  

Buổi tối: canh rau củ, sườn chay kho. 

Ngày thứ bảy

Buổi sáng: 1 bát cháo hạt sen long nhãn. 

Buổi trưa: Nui xào chay, khoai tây nghiền và nấm đông cô xào. 

Buổi tối: đậu hũ sốt cà chua, rau luộc. 

Bài viết trên tổng hợp những thông tin kiến thức về ăn chay. Mong rằng những thông tin bài viết mang đến sẽ giúp bạn hiểu về ăn chay. Lựa chọn được phương pháp phù hợp, giúp sức khỏe cũng như tinh thần của bạn tốt hơn.