Ngày nay, khi đã đáp ứng được các nhu cầu ăn uống cơ bản, mọi người có xu hướng quan tâm đến các thực phẩm dinh dưỡng cao cấp, có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Và yến sào đã không còn là thực phẩm xa lạ nữa, có người sử dụng có người không nhưng chắc hẳn là ai cũng từng nhìn thấy các cửa hàng bày bán, trên quảng cáo.
Tuy vậy, yến sào là gì, nguồn gốc của yến sào và cách nhận biết yến sào thì không phải ai cũng tường. Do đó, bài viết này của TOP1dexuat sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích như là một bài để phổ cập kiến thức về yến sào.
Yến sào là gì? Nguồn gốc yến sào là gì?
Yến sào là gì?
Nói đến yến sào là gì, tổ yến sào là gì thì có thể định nghĩa yến sào còn có tên khác là tổ chim yến (tổ chim yến làm ở trong hang, động hay sào huyệt), đây là loại thực phẩm được ví như cao lương mỹ vị ở các quốc gia Châu Á (như: Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Triều Tiên, Thái Lan, Malaysia,…) được xếp cạnh: nem công, chả phượng, tay gấu, môi đười ươi, da tê giác, gân nai, thịt chân voi.
Loài chim yến thường sinh sống, làm tổ ở trên vách đá, hang động. Tổ chim yến đã được xây xong có hình dạng tương đồng nửa chiếc bát, và vì được dệt bằng nước bọt của chim yến nên tổ yến có kết cấu gồm nhiều sợi tơ được bện chằng chịt vào nhau.
Tuy có nhiều giống loài chim yến nhưng chỉ có hai loài Aerodramus fuciphagus và Aerodramus maximus làm tổ bằng nước bọt, từ đó ta có thể khai thác tổ yến từ hai loài này. Với các thông tin này đã giải đáp được thắc mắc yến sào là gì rồi đúng không.
Nguồn gốc của yến sào là gì?
Để nói đến nguồn gốc yến sào, từ hơn 1000 năm trước đã được người Trung Hoa sử dụng sau đó lan truyền đến các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Nói đến nguồn gốc của yến sào thể nhắc tới khởi nguồn từ cái tên:
Hán tự |
Phiên âm Hán – Việt |
燕 |
Yến: chim yến |
燕 |
Sào: sào huyệt, tổ |
燕巢 |
Yến sào, tổ yến |
Theo nguồn gốc của yến sào có thể phân thành hai loại dựa vào nơi làm tổ: tổ yến hoang (trong động, vách đá) và tổ yến trong nhà. Nguồn gốc của tổ yến sào là gì? Dịch tiết được tiết ra từ miệng của chim yến hay còn gọi là nước bọt sẽ bị khô cứng lại và hình thành một chiếc tổ chắc chắn cho con non, và tổ yến được khai thác sau khi con non rời tổ.
Tổ yến hoang
Nguồn gốc yến sào được khai thác từ các hang động, vách đá chủ yếu từ loài Aerodramus fuciphagus (yến hàng) và chim yến Aerodramus maximus (yến tổ đen). Ở Việt Nam, một số tỉnh Nam Trung Bộ có thể khai thác yến sào ở trên các vách đá, hang động nhưng công việc này tương đối nguy hiểm do phải sử dụng các dụng cụ bằng tre, giàn giáo thô sơ để khai thác.
Nha Trang được biết đến là địa điểm phân phối nhiều yến sào vì nơi đây có số lượng đông đảo yến đến làm tổ, và yến sào Nha Trang cũng có chất lượng cao hơn so với một số nơi khác.
Tổ yến tự nhiên có màu trắng đục, cam nhạt hoặc nâu, yến to và trọng lượng nặng hơn yến nhà. Vì tự nhiên nên sẽ khó làm sạch tổ yến, khó thu hoạch và mất nhiều thời gian khi chế biến. Yến sào tự nhiên được khai thác 1- 4 lần một năm tùy vào mật độ sinh sản của chim yến trong năm ấy.
Tổ yến trong nhà
Nguồn gốc yến sào được nuôi trong nhà là loại tổ được lấy từ các nhà nuôi chim yến. Ngoài ra, chim yến không thể bắt để mang vào nhà nuôi yến mà chỉ có thể thiết kế nhà nuôi yến dựa trên kỹ thuật xây dựng và đặc điểm, tập tính của loài chim yến để dẫn dụ nó vào nhà.
Nghề nuôi chim yến được mệnh danh là nghề “bạc tỷ” bởi nghề này có thể tạo ra lợi nhuận lên đến vài tỉ đồng mỗi năm tuy nhiên việc nuôi chim yến đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn, khảo sát địa điểm xây dựng và chọn thời gian thích hợp dẫn dụ yến lâu dài. Đó là chưa kể đến các kĩ thuật chăm sóc, cho chim yến ăn,… Bởi chim yến có tập tính đặc biệt là săn bắt côn trùng ngay khi đang bay nên không thể cho ăn bằng thức ăn nhân tạo trong quá trình nuôi yến mà phải cho ăn bằng côn trùng thật.
Tổ yến được thu hoạch từ 1 – 4 lần mỗi năm, bởi chim yến có thể sinh sản quanh năm, mà mỗi khi sinh sản chúng đều làm tổ mới. Tổ yến nhà có đặc điểm có màu trắng ngà, yến mỏng, trọng lượng nhẹ, dễ thu hoạch và dễ làm sạch, mùi của tổ yến nhà sẽ ít nồng hơn mùi tổ yến hoang.
Tổ yến sào là gì có lẽ là thông tin không ít người thắc mắc, không hiểu được cặn kẽ, tuy nhiên những thông tin hữu ích trên có lẽ đã giúp bạn có nhận thức rõ hơn về yến sào.
Yến sào làm từ gì?
Muốn biết yến sào được làm từ gì, trước hết chúng ta phải tìm hiểu về đặc tính của các loài chim. Các loài chim trong quá trình sinh sản đều tiến hành làm tổ. Thông thường vị trí tổ chim thường được làm rất cao với mục đích bảo vệ chim con tránh được những tác động xâm phạm từ bên ngoài của các loài vật ăn thịt khác. Vị trí mà yến chọn để làm tổ cũng rất đặc biệt.
Đối với các loài yến làm tổ ở đảo thiên nhiên, sẽ là hang đá trong những khe, những chỗ có chỗ bám. Còn đối với nhà nuôi yến thì đó cũng chính là những nơi cao ráo, chắc chắn để tổ yến được cố định, lâu dài. Tổ chim sẽ là nơi để chim đẻ trứng, ấp trứng và nuôi chim non chào đời. Vật dụng chủ yếu được các loài chim chọn để làm tổ là cây cỏ hoặc chính lông của nó, một số loài kết hợp những thứ trên với nước dãi để tạo nên những chiếc tổ vững chắc.
Yến sào là gì? Yến sào được làm từ tổ của một loại chim yến. Loài chim yến rất đặc biệt, làm tổ hoàn toàn bằng nước dãi của nó. Nói ra thật ngạc nhiên phải không các bạn? Nếu như không tìm hiểu, bản thân người viết cũng không thể ngờ rằng tổ của con chim yến lại được làm từ nước dãi của chính nó. Nhiều người nhầm tưởng rằng tổ yến được tạo nên từ cây cỏ, lá, rác, lông… như nhiều loài chim khác. Yến sào làm từ gì thì đó chính là nước dãi của chim yến, rất tuyệt vời đúng không các bạn?
Quy trình làm tổ của chim yến
Sau khi tìm hiểu yến sào là gì? Chắc chắn nhiều bạn sẽ thắc mắc không biết chim yến làm tổ như thế nào. Được biết, chim trống sẽ bắt cặp và kết đôi với chim mái. Sau khi kết đôi và chuẩn bị đến mùa sinh sản thì cả đôi chim trống và chim mái sẽ cùng nhau xây tổ. Mục đích của xây tổ yến là cùng nhau chăm sóc chim con. Sau 45 ngày chim con trưởng thành rời bỏ tổ là lúc con người tìm đến và khai thác tổ yến. Một năm người ta thường khai thác 2 đến 3 lần tổ yến nếu như là yến nuôi trong nhà.
Tập tính của loài chim yến là nhả nước bọt và xây tổ. Đó cũng như bản năng sinh tồn của loài chim yến, nó sẽ thực hiện công việc này liên tục và đó cũng là một điều kiện thuận lợi để cho con người khai thác tổ yến, làm ra các sản phẩm tốt, có nhiều chất dinh dưỡng từ yến sào để phục vụ cho nhu cầu khác nhau của người sử dụng.
Nếu như trước đây, khi chưa hình thành nghề nuôi yến trong nhà, thì yến sào được khai thác truyền thống rất nguy hiểm, khó khăn do người lao động phải leo, trèo trên các hang động cao, tối, sâu hun hút để lấy ra từng tổ yến. Người ta gọi đó là yến đảo, yến thiên nhiên. Chính vì lý do đó mà sản lượng thu được của yến sào tự nhiên rất ít, dẫn đến giá thành cực kỳ cao và cũng chỉ những người thật có điều kiện mới sử dụng tổ yến.
Tuy nhiên, khi con người càng phát triển, đặc biệt trong 20 năm trở lại đây, Việt Nam đã học hỏi và thành công để xây dựng các nhà yến. Chúng ta có thể thấy các nhà yến mọc lên rất nhiều ở ở các tỉnh: Khánh Hòa, Kiên Giang, Hồ Chí Minh, Bình Định…Bằng cách xây dựng nhà yến, sản lượng khai thác tổ yến ngày càng nhiều, nhờ đó giá thành mềm hơn yến đảo, yến thiên nhiên.
Muốn thu hoạch tổ yến (yến sào), người ta sẽ xây ra những ngôi nhà có môi trường trong nhà tương tự giống như trong hang động, dùng âm thanh nhân tạo là tiếng kêu của chim yến để thu hút các con chim yến từ thiên nhiên về làm tổ. Nhờ vậy sản lượng của chim yến thu hoạch được nâng cao, việc thu hoạch tổ yến tại nhà yến dễ dàng và không nguy hiểm như ở ngoài đảo thiên nhiên.
Chính vì vậy giá thành rẻ hơn, số lượng nhiều hơn nên có thể đến tay được nhiều đối tượng sử dụng, không còn là một món ăn mà chỉ được gọi với tên gọi cao lương mĩ vị, dành cho các bậc đế vương quyền quý nữa.
Cách nhận biết yến sào
Tổ yến không phải là thực phẩm có giá thành rẻ, vì vậy bạn cần tìm hiểu cách phân biệt yến sào thật và giả để tránh “tiền mất tật mang”. Có nhiều hình thức phân biệt tổ yến thật và giả. Vậy cách nhận biết yến sào là gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
Mùi vị
Mùi vị của yến sào là gì? Theo những người có kinh nghiệm về yến sào, mùi vị của yến thật khi nếm thử vào miệng sẽ có cảm giác hơi tanh, và không quá ngọt. Còn yến giả sẽ có vị khá ngọt vì người ta cho nhiều đường vào quá trình sản xuất để tăng độ kết dính của các sợi yến giả, và chống nấm mốc.
Màu sắc
Màu sắc của yến sào là gì? Tổ yến thật thường có màu trắng vàng hoặc vàng da cam, đặc biệt không phai màu khi ngâm nước. Bạn có thể soi tổ yến dưới ánh sáng mặt trời, nếu là tổ yến thật thì có thể thấy ánh sáng xuyên qua, còn yến giả sẽ có dạng đục hoặc trong suốt và chỉ phản chiếu ánh sáng do khi làm yến giả người ta trộn các chất gelatin, mủ trôm, các loại phụ gia khác.
Ngâm nước
Cách này dùng để kiểm tra độ thật giả khá chính xác và dễ làm tại nhà, bạn chỉ cần chuẩn bị một tô nước và bỏ yến vào. Sau khoảng thời gian nhất định, thông thường thì khoảng 30 phút, nếu là yến thật, màu sắc sẽ không phai, yến không bị mất kết cấu (rã ra), nở mềm và có mùi tanh tự nhiên. Ngược lại, yến giả sẽ bị phai dần đi màu sắc, tổ yến rã ra, có mùi chất phụ gia, nước ngâm yến vẩn đục.
Chưng cách thủy
Với cách này, bạn chỉ cần dùng một tổ yến mang chưng cách thủy. Sau khoảng 15 – 30 phút, nếu tổ yến không bị rã ra thì chứng tỏ bạn đã mua được tổ yến thật, còn tỏ yến giả sẽ bị rã ra sau khi chưng chỉ tầm 2 – 3 phút đã thay đổi hình dạng bên ngoài so với trước khi chưng và bị nhão ra.
Dung dịch Luigon
Dung dịch Luigon được biết đến là loại dung dịch nổi tiếng trong việc phân biệt tổ yến. Phương pháp này bạn cần tiến hành đun sôi tổ yến rồi nhỏ vào vài giọt dung dịch Luigon. Nếu là tổ yến thật, sẽ không có phản ứng nào xảy ra, nồi yến vẫn như bình thường. Còn nếu tổ yến giả, nồi yến sẽ có màu xanh lam do dung dịch phản ứng với tinh bột trong tổ yến sào và khi nguội màu xanh này sẽ biến mất.
Bên cạnh đó, bạn sẽ ngửi thấy mùi natri carbonat, và nhiều bọt xuất hiện, bọt này để qua đêm còn chuyển sang màu vàng và kèm theo mùi cực kì khó chịu.
Dùng lửa
Biện pháp này khá dễ áp dụng để xác định độ thật giả của yến sào. Bạn có thể dùng lửa đốt một phần tổ yến, nếu không thấy tia lửa và bụi than, mùi khét thì là yến thật và ngược lại.
Xem thêm: Các loại yến sào có mấy loại trên thị trường? Loại nào tốt nhất?
Trên thị trường hiện nay, yến giả, yến kém chất lượng được bày bán rất nhiều nên hi vọng bạn sẽ là người tiêu dùng thông minh, sáng suốt sau khi đọc bài viết này. Bài viết đã cung cấp đầy đủ các thông tin về yến sào là gì, nguồn gốc, cách nhận biết yến sào để bạn có thể trang bị những kiến thức này trong việc lựa chọn cho mình sản phẩm yến sào chất lượng.