#1 Khi nào nên cắt amidan? Phẫu thuật cắt amidan ra sao?

Bạn cảm thấy bối rối, lo lắng, sợ hãi khi tình trạng viêm amidan liên tục lặp đi lặp lại, kéo dài ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn? Bạn cảm thấy thiếu tự tin khi viêm amidan khiến bạn khó khăn trong giao tiếp, sinh hoạt, khiến bạn gặp những sự cố không đáng có? Bạn được khuyên rằng nên đi cắt amidan nhưng bạn không biết phải bắt đầu từ đâu? 

Bạn sợ đến bệnh viện hỏi rồi lại không dám tiếp tục điều trị? Đừng lo lắng, bài viết này là dành cho bạn. Top1dexuat.com mang đến cho bạn những thông tin cần thiết với cách diễn đạt thân thuộc, gần gũi nhất, để bạn dễ dàng trả lời câu hỏi “Có nên cắt amidan không?”

Khi nào nên cắt amidan?

Amidan là gì? Khi nào nên cắt amidan?

Theo định nghĩa chung, ở phía sau họng (còn được gọi là hầu họng) có một cặp khối mô mềm được gọi là amidan.

Cấu tạo amidan gồm có các mô tương tự như hạch bạch huyết (lympho), bị niêm mạc màu hồng bao phủ, ngang qua niêm mạc của từng amidan là các hố hay còn được gọi là crypts.

Amidan có ích cho con người với các công dụng quan trọng như:

• Ngăn ngừa nhiễm trùng.

• Cản trở các tác nhân gây hại xâm nhập vào cơ thể.

• Cản trở virus, vi khuẩn tấn công vào cơ thể.

• Tạo hệ miễn dịch có lợi cho cơ thể.

Có thể thấy, amidan tuy dễ viêm nhiễm mang đến cho chúng ta những bệnh cảm ho khó chịu, nhưng amidan cũng có những công dụng nhất định cần thiết cho cơ thể. Vì vậy, amidan không phải thứ mà ta muốn cắt là cắt, như vậy không khác nào ôm đao ra chiến trường rồi cởi giáp cả. 

Những trường hợp nên cắt amidan

Bệnh liên tục tái lặp lại

Viêm amidan từ trạng thái cấp tính đã bước sang thời kỳ mãn tính hoặc trường hợp bệnh liên tục tái lại 4 – 5 lần trong một năm và thậm chí nhiều hơn. 

Khi viêm amidan, thời gian mỗi lần dính bệnh đều kéo dài tầm 2 – 3 tuần, khiến bệnh nhân lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi, đau nhức, suy nhược.

Viêm amidan làm giảm chất lượng cuộc sống

Trường hợp này xảy ra khi cục amidan sưng to làm người bệnh bị đau rát, gặp nhiều trở ngại khi ăn uống, giao tiếp với mọi người, nguy hiểm hơn là khi ngủ cũng xuất hiện triệu chứng ngáy làm giấc ngủ chập chờn, bất giác ngưng thở khi ngủ. 

Đây là những biểu hiện làm ảnh hưởng nghiệm trọng đến chất lượng cuộc sống khiến người bệnh không những mệt mỏi, thân thể uể oải, mất tập trung mà sinh hoạt hằng ngày như công việc, học tập cũng gặp nhiều trở ngại.

Biến chứng bệnh dần trở nên nguy hiểm

Tuy nói viêm amidan có thể tự hết sau một thời gian nhưng viêm amidan cũng có biến chứng nguy hiểm nhất định khiến cơ thể từ viêm amidan chuyển sang những bệnh lý nguy hiểm như viêm phế quản, viêm xoang, viêm cơ tim, viêm khớp.

Amidan ác tính

Bác sĩ sẽ nghi ngờ bạn bị amidan ác tính nếu vách amidan xuất hiện nhiều dịch trắng như bã đậu, hơi thở liên tục phả ra mùi hôi dù bệnh nhân đã vệ sinh ra miệng sạch sẽ hoàn toàn. Lúc này, bác sĩ sẽ khám và cho lời khuyên bạn có nên cắt amidan hay không.

Tình trạng sức khỏe

Đặc biệt, bạn không thể cắt amidan khi cơ thể bạn quá yếu. Bạn cần có một cơ thể khỏe mạnh, sức đề kháng cao, có thể lướt qua được các bệnh đặc trưng của từng mùa, nói cụ thể là đáp ứng được tình trạng sức khỏe bác sĩ yêu cầu để cắt amidan thì bạn mới nên cắt amidan.

Phẫu thuật cắt amidan ra sao?

Nhắc đến “phẫu thuật”, có lẽ theo bản năng sẽ có nhiều người cảm thấy rùng mình. Mình không rõ các ca phẫu thuật khác như thế nào, nhưng mình cảm thấy phẫu thuật cắt amidan nguy hiểm thật, có khi đến mức tử vong. 

Nhưng số ca cắt amidan bị tử vong chỉ một số ít trường hợp xảy ra, nguyên nhân thường gặp là cơ thể phản ứng với thuốc tê, tổn thương mạch máu trong lúc phẫu thuật, bệnh nhân bị bệnh rối loạn đông máu.

Chính vì thế, trước khi phẫu thuật cắt amidan, bạn cần chọn một bệnh viện uy tín, chất lượng, có những bác sĩ được đào tạo kỹ lưỡng, phải được làm các xét nghiệm chi tiết về chức năng thận, chức năng gan và các yếu tố về máu trong cơ thể để tránh xảy ra những vụ thương vong đáng tiếc.

Các thiết bị dùng để cắt amidan

Thế giới hiện tại đã phát minh ra rất nhiều thiết bị khác nhau để sử dụng với mục đích cắt amidan, sự cải tiến các trang thiết bị này dựa trên tiêu chí cầm máu tốt và độ bỏng mô của các cơ quan xung quanh giảm tối thiểu nhất.

Dao điện

Dao điện là một thiết bị thường được sử dụng ở trong phòng mổ để cắt amidan. 

Dao điện có ưu điểm nổi bật hơn cả là chi phí bình dân, độ cầm máu tương đối tốt. Nhưng ưu điểm như thế cũng đi kèm khuyết điểm lớn là độ bỏng cao, nhiệt độ tại vị trí cắt khi cắt có thể đạt mức 400 độ C. 

Điều đó đồng nghĩa các mô xung quanh bị tổn thương lớn. Sau khi cắt amidan bằng dao điện, bệnh nhân thường cảm thấy đau nhiều và có nguy cơ chảy máu thứ phát cao hơn.

Laser

Công nghệ tiên tiến, hầu như các loại phẫu thuật liên quan đến cắt, xóa, triệt đều có thể sử dụng laser. Laser với chi phí mắc hơn với dao điện nên có nhiệt độ thấp hơn dao điện rất nhiều, giúp các mô xung quanh đỡ tổn thương hơn. 

Tuy nhiên, không có phương pháp nào hoàn hảo tuyệt đối, khả năng cầm máu của laser không được tốt, nói thẳng hơn là tệ và thời gian phẫu thuật cũng kéo dài hơn.

Phẫu thuật bằng Laser có ưu điểm là ít gây tổn thương mô nhưng khả năng cầm máu của nó còn hạn chế và thời gian phẫu thuật lâu hơn.

Plasma và coblator – sự lựa chọn của những người rộng rãi về mặt kinh tế

Phương pháp này đã khắc phục được nhược điểm của cả dao điện lẫn laser. Plasma và coblator là phương tiện cắt amidan có khả năng cầm máu tốt và mức độ bỏng mô xung quanh ít và nhược điểm duy nhất của việc cắt amidan bằng plasma và coblator là chi phí rất cao.

Dao ligasure

Một dụng cụ hiệu quả vượt trội nữa là dao ligasure với khả năng cầm máu tuyệt vời cùng độ bỏng mô được giảm đến mức tối thiểu nhất. Thời gian phẫu thuật nhanh, chỉ kéo dài tối đa 15 phút nên bệnh nhân không cần dùng quá nhiều thuốc mê nên sẽ giúp làm giảm nguy cơ tai biến do thuốc mê gây nên, giảm cảm giác đau đớn sau phẫu thuật cũng như giảm gần như hoàn toàn khả năng chảy máu thứ phát.

Quy trình cắt amidan

Trước khi tiến hành phẫu thuật cắt amidan, bệnh nhân sẽ được bác sĩ tiêm một liều gây mê hoặc gây tê tại chỗ. Tuy từng phương pháp mà bác sĩ sẽ điều chỉnh cơ thể bạn sao cho thật phù hợp.

• Với phương pháp cắt amidan gây tê: bệnh nhân sẽ được ngồi lên ghế để phẫu thuật.
• Với phương pháp cắt amidan mê nội khí quản: bệnh nhân sẽ được nằm với tư thế ngửa cổ lên để phẫu thuật.

Bước 1: Gây tê

Gây tê tại cuống amidan để giảm đau tối đa, tiếp tục gây tê tại hốc amidan (gây tê bóc tách), có thể thêm trụ trước, trụ sau bằng lidocain 2% hoặc xylocain 2% có pha thêm adrenalin 1/100.000.

Bước 2: Mở to miệng

Banh miệng bệnh nhân để làm lộ rõ amidan. Tất nhiên là không thể cắt amidan nếu cứ khép miệng đúng không?

Bước 3: Sử dụng dụng cụ sluder ballenger hoặc bóc tách bằng dao kéo

Đưa dụng cụ sluder ballenger, hoặc bóc tách bằng dao kéo vào từ cực dưới, bác sĩ ép cán dụng cụ vào mép môi đối diện bên cần cắt theo kiểu đòn bẩy đưa lỗ dụng cụ đến sát khối amidan.

Bước 4: Đưa amidan vào lỗ dụng cụ

Bác sĩ sẽ ép lỗ dụng cụ vào khối amidan, đồng thời ép mép môi đối diện theo kiểu đòn bẩy để đẩy hết khối amidan vào dụng cụ nhưng không để lọt cả trụ trước và trụ sau.

Bước 5: Tách amidan ra khỏi hốc

Bác sĩ dùng ngón trỏ vuốt đầu của dụng cụ để tách rời khối và hố amidan, đồng thời đưa dụng cụ tới để bóc tách hoàn toàn. Sau đó, tiếp tục bóp dụng cụ để khối amidan được cắt vẫn còn dính vào lỗ của dụng cụ, tránh khối amidan rớt xuống họng. Kéo amidan vừa cắt ra khỏi khoang họng. Tránh amidan khỏi hố là động tác khó nhất, đòi hỏi phải phối hợp tốt 2 tay.

Bước 6: Kiểm tra và cầm máu hố mổ

Bác sĩ sẽ sử dụng kẹp cong kẹp bông ép vào hố mổ tầm vài phút để cầm máu lại. Tiếp đó, bác sĩ sẽ kiểm tra hố mổ với vén trụ, nếu có chảy máu động mạch thì phải kẹp rồi cột cầm máu.

Các vấn đề bệnh nhân cần lưu ý sau phẫu thuật cắt amidan

Cơn đau kéo dài

Sau khi cắt Amidan, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy đau hơn vào ngày thứ 2. Nguyên do là vì ngày đầu bạn vẫn còn thuốc giảm đau truyền đến tĩnh mạch khi phẫu thuật nên có tác dụng khiến bạn cảm thấy đau ở mức độ vừa phải. 

Từ ngày thứ 2 về sau, bác sĩ sẽ kê cho bạn một đơn thuốc giảm đau dạng uống, vì thế nên bạn sẽ thấy đau hơn, tuy nhiên cơn đau vẫn ở mức chịu đựng được. Nỗi đau do cắt amidan sẽ dai dẳng từ 5-7 ngày sau đó mới bắt đầu dễ chịu hơn.

Vướng đờm

Mình nhạy cảm với thời tiết nên thường xuyên bị ho, cảm vào những ngày trái gió trở trời. Mà không hiểu sao mỗi lần bị thế thì mình lại mắc đờm ngay cổ họng, việc mắc đờm mãi như thế khiến mình “hận” nó chết đi được. Mà cái tên đờm đáng ghét kia còn đeo bám đến tận sau khi phẫu thuật cắt amidan xong xuôi.

Đúng vậy, sau khi bạn hoàn thành ca phẫu thuật cắt amidan, đờm trong cổ họng sẽ tăng lên, đọng nhiều ở 2 hốc amidan. Thêm một tác nhân nữa sau phẫu thuật, bạn cảm thấy đau ở cổ họng, bạn sẽ giảm số lần nuốt nước bọt của bạn thân đúng không? Đúng rồi, ý mình là thế. Ít nước bọt sẽ làm tăng tiết đờm, khiến cổ họng khó chịu.

Tuy nhiên, điều đáng ghét là bạn không nên khạc nhổ đờm nếu bạn không muốn khạc ra cả một ngụm máu…

Ho

Mình biết là rất khó chịu, thậm chí nan giải nhưng bạn cần cố gắng kiềm chế cơn ho vì ho nhiều sẽ làm chảy máu vết mổ.

Bác sĩ thường kê thêm thuốc giảm ho cho bạn để hạn chế tối đa tình trang mất máu. Nếu bạn vẫn ho nhiều dù đã dùng thuốc theo đúng hướng dẫn, hãy liên hệ với bác sĩ, sắp xếp lịch tái khám để có hướng xử lý ổn thỏa

Vấn đề ăn uống

Bình thường thì không sao, nhưng khi bị bệnh mình thường thèm ăn đủ thứ, mà đa số là các món không được tốt lành cho lắm…

Tuy nhiên, nếu bạn là một người vừa cắt amidan, bạn cần tuyệt đối loại bỏ khỏi khẩu phần ăn các món như các món chiên xào, dầu mỡ, mang tính nóng, có các vị chua cay đậm, thành phần cấu tạo thức ăn cứng, khó nuốt và cần bỏ cả rượu bia, thuốc lá để không gây hại gì cho cơ thể.

• Ngày đầu tiên sau khi phẫu thuật, bạn chỉ nên uống sữa hoặc ăn cháo loãng nguội. 
• Sang ngày thứ 2 và 3 sau khi phẫu thuật, bạn có thể chuyển về ăn súp nguội cháo loãng uống kèm sữa lạnh. 
• Từ ngày thứ 4 đến hết ngày thứ 14, bạn có thể ăn uống bình thường trở lại, ý là các món ăn cho bạn lựa chọn đã dần đa dạng trở lại như bún, cháo đặc, phở và các món ăn mềm khác. 
• Sau hai tuần, bạn đã có thể ăn cơm trở lại như bình thường.

Chảy máu nhiều

Sau ca phẫu thuật cắt amidan, bạn có thể bị chảy máu bất cứ lúc nào trong 15 ngày đầu, thậm chí là chảy máu nhiều do bong lớp giả mạc.

Tầm ngày 5 đến ngày 10, nếu bạn chỉ bị chảy máu ở mức độ ít, vừa phải, có thể chịu được thì bạn đừng quá lo lắng, đó là triệu chứng bình thường. Nhưng nếu bạn chảy máu quá nhiều, bạn cần đến gặp bác sĩ để khám và đưa ra giải pháp kịp thời để chữa trị.

Vết cắt – mổ

Theo tiến độ bình thường, vết cắt do phẫu thuật sẽ hoàn toàn lành lại sau 21 ngày trôi qua. Tuy nhiên, tùy cơ địa mà tốc độ hồi phục còn phụ thuộc vào mỗi người,  kèm thêm các vấn đề về dinh dưỡng, vệ sinh.

Khả năng giao tiếp và làm việc

Bạn không cần phải im ru hoàn toàn để cổ họng không hoạt động, bạn chỉ cần không nói lớn tiếng và không nói nhiều, hãy sống theo phương châm “đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên” để vết cắt không bị tác động mạnh. 

Bạn có thể hoạt động một cách nhẹ nhàng sau mổ 10 ngày, nhưng không nên thực hiện các hoạt động mạnh hoặc tham gia lao động nặng trong vòng ít nhất 2 tuần sau khi phẫu thuật.

Tái khám

Đi kèm với việc chăm sóc cơ thể tốt hậu phẫu thuật thì bạn cũng cần tái khám đúng ngày để bác sĩ phẫu thuật có thể kiểm tra, đánh giá, kết luận tình trạng sau mổ để tránh xảy ra biến chứng.

Trên đây là tất cả thông tin về viêm amidan và cắt amidan trong trường hợp viêm amidan mạn tính nặng ở cả trẻ em lẫn người lớn. Có lẽ đọc xong, sự bối rối trong bạn đã giảm thiểu phần nào. Ở đây, mình không thể cho bạn câu trả lời chính xác cho câu hỏi “Có nên cắt amidan không?” mà chính bạn sẽ là người tự trả lời câu hỏi đó khi đã xem xét qua những yếu tố cần có để đủ tiêu chuẩn cắt amidan mà mình liệt kê.

Trời hiện tại đã trở lạnh rồi, đôi khi lượn một hai vòng dạo phố thôi mà đã rét run người. Nên nhớ ra đường phải mặc áo khoác kín kẽ, che chắn ngực, lưng để bảo vệ phổi, vừa ấm cơ thể, vừa hạn chế các bệnh liên quan đến mũi họng, giảm bớt triệu chứng viêm amidan nữa, thật tiện lợi. Chúc bạn luôn luôn khỏe mạnh dồi dào, có sức khỏe là có tất cả, không có sức khỏe là không có gì cả.

Xem thêm: Viêm amidan: Triệu chứng, phân loại và cách điều trị