TOP 8 các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người lớn tuổi, người già

Người càng cao tuổi sẽ dễ mắc các triệu chứng sa sút trí tuệ. Từ những việc trò chuyện hằng ngày với nhau chúng ta sẽ dễ nhận ra, trí nhớ của ông bà ta không còn minh mẫn như hồi trước nước. Vậy thì có các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất nào? Bài viết dưới đây, Top1dexuat.com sẽ giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về căn bệnh này nhé.

Sa sút trí tuệ là gì và có biểu hiện như thế nào? 

Sa sút trí tuệ là tình trạng suy giảm chức năng nhận thức, bao gồm khả năng suy nghĩ, ghi nhớ, học tập, giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định. Sa sút trí tuệ có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng thường gặp nhất ở người cao tuổi.

Sa sút trí tuệ được định nghĩa là một hội chứng lâm sàng do quá trình già đi của các tế bào não, hay sự tổn thương trong những trường hợp tai biến, các bệnh tình liên quan đến não bộ. Gây ra tổn thương cho não sau đó sẽ làm giảm đi nhận thức của người bệnh, giảm trí nhớ, giảm sự tập trung, khả năng ngôn ngữ không còn linh hoạt, định hướng và suy luận vấn đề và đảm nhận thực hiện các nhiệm vụ không còn nhanh nhẹn như trước nữa.

Sa sút trí tuệ làm cho khả năng hoạt động thường ngày và hoạt động xã hội của người cao tuổi không còn như trước. Đây không phải là một căn bệnh mà là một triệu chứng, di chứng của các bệnh khác nhau xảy ra trước. Có nhiều dạng suy giảm trí tuệ thường gặp, mỗi dạng sẽ ảnh hưởng đến hành vi của mỗi người khác nhau, với những biểu hiện đặc trưng dưới đây:

• Người cao tuổi bị sa sút trí tuệ điển hình sẽ bị suy giảm trí nhớ, dễ nhận thấy là suy giảm trí nhớ ngắn hạn ở giai đoạn ban đầu, việc suy giảm trí nhớ vẫn bị gián đoạn và chưa rõ ràng, lúc này sẽ gây nhiều nhầm lẫn với những bệnh không liên quan khác.
• Người cao tuổi sẽ bị giảm nhận thức về không gian và thời gian, bị lơ đãng, không biết hiện tại đang là buổi nào, và lúc lâu sẽ chợt không nhận ra đây là nơi nào.
• Suy giảm trí nhớ từ việc tổn thương não, trung tâm não bộ điều khiển và thông tin ngôn ngữ, việc suy giảm chức năng này sẽ ảnh hưởng đến việc người bị suy giảm trí tuệ sẽ khó diễn đạt, khó nói, nói sai hay thậm chí là không thể tìm được từ ngữ thích hợp để nói.
• Biểu hiện không nhận ra những người thân quen của mình, thậm chí là những người ngày ngày ở bên cạnh mình trong gia đình. Không dừng lại ở con người, những đồ vật, vật dũng dễ nhận biết cũng sẽ không nhận ra, không biết được chúng là gì.
• Suy giảm trí tuệ, sẽ làm cho người cao tuổi có thể không nhớ tới ai, tạo cho họ một cảm giác không an toàn và sợ sệt, ngại tiếp xúc với tất cả mọi người. Do đó, cần có những người thân ở bên, nhẹ nhàng vỗ về để họ có cảm giác an toàn, tránh những trường hợp trầm cảm tuổi già.
• Biểu hiện của người sa sút trí tuệ có thể dễ dàng cáu bẩn hơn, khó kiểm soát được cảm xúc của mình, dễ bị kích động,…
• Vì giảm nhận thức và trí tuệ, cho nên việc giảm khả năng sáng tạo và tính toán nhanh cũng là những biểu hiện sẽ gặp phải, bên cạnh đó còn khó khăn trong việc đưa ra những kết luận.

Nguyên nhân gây ra các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người lớn tuổi

Thông thường nhiều người sẽ hiểu lầm giữa mất trí nhớ và suy giảm trí tuệ. Nhưng thực chất hai hiện tượng này có khái niệm hoàn toàn khác nhau. Những nguyên nhân gây nên hai loại di chứng này cũng hoàn toàn khác nhau. Do đó, nhiều người cần lưu ý tránh hiểu nhầm và gây nên những sai sót không đáng có.

Có nhiều nguyên nhân gây ra sa sút trí tuệ, bao gồm:

• Bệnh Alzheimer: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra sa sút trí tuệ, chiếm khoảng 60-80% các trường hợp.
• Bệnh mạch máu não: Do tắc nghẽn hoặc giảm lưu lượng máu đến não.
• Bệnh Parkinson: Là một rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến khả năng vận động và nhận thức.
• Chấn thương đầu: Có thể gây ra sa sút trí tuệ, đặc biệt là nếu chấn thương nghiêm trọng.
• Nhiễm trùng não: Một số loại nhiễm trùng não có thể gây ra sa sút trí tuệ tạm thời hoặc vĩnh viễn.
• Lạm dụng rượu và chất kích thích: Việc sử dụng rượu và chất kích thích quá mức có thể gây ra sa sút trí tuệ.
• Thiếu hụt vitamin và khoáng chất: Một số vitamin và khoáng chất, chẳng hạn như vitamin B12 và axit folic, cần thiết cho chức năng nhận thức. Thiếu hụt những chất này có thể góp phần gây ra sa sút trí tuệ.

Trong giai đoạn ban đầu, những dấu hiệu của sa sút trí tuệ không thường xảy ra và cơ bản chính người bệnh và người xung quanh cũng không thể nhận ra được. Nếu một ngày, bạn phát hiện ra triệu chứng điển hình thì nên đưa người cao tuổi đến cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm và có phương pháp kìm hãm bệnh sa sút trí nhớ này. 

Sa sút trí tuệ là hiện tượng tổn thương các tế bào thần kinh trên não, chúng là những trung tâm thông tin ghi nhận những hình ảnh và sự việc hằng ngày bằng việc ghi nhớ. Nếu chức năng này giảm đi, người cao tuổi sẽ có hiện tượng sa sút trí tuệ như trên.

>>> Có thể bạn quan tâm: TOP 11 lưu ý khi chăm sóc người cao tuổi, người già tại nhà

Các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người lớn tuổi, người già

Dạng sa sút trí tuệ thể hỗn hợp

Theo các bác sĩ chuyên khoa thần kinh cho biết, dạng sa sút trí tuệ hỗn hợp là hội chứng sa sút với trên hai nguyên nhân gây nên, đương nhiên sẽ có bệnh Alzheimer và cộng thêm tác động của sự sa sút trí tự do các mạch máu gây ra. Được đánh giá là một trong các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất và nguy hiểm nhất mà người bệnh mắc phải, bệnh tình của người bệnh có thể phát triển nhanh chóng và ngày càng tiêu cực, gây ra những biến chứng nặng.

Dạng sa sút trí tuệ thể Lewy Body Disease (LBD)

Sa sút trí tuệ thể LBD có tên tiếng anh là Lewy Body Disease được mô tả với hiện tượng nhiều chất lewy hay nhiều cặn protein xuất hiện trong các tế bào thần kinh thùy não. Khi não hoạt động bình thường, các tế bào thần kinh thông thoáng hoạt động, khi có sự can thiệp của các chất cặn này đã làm gián đoạn các quá trình chuyển hóa thông tin và chức năng vận hành của não bộ, gây ra hiện tượng sa sút trí tuệ thường gặp ở người lớn tuổi.

Những biểu hiện của dạng sa sút trí tuệ này là người bệnh sẽ bị giảm khả năng nhận thức về các hành vi và ngôn ngữ của mình, gặp các vấn đề về phát ngôn và nói chuyện không còn được minh mẫn,… Đậy là một trong các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất và cũng nguy hiểm bậc nhất. Dạng này rất khó khăn để chữa trị, hiện tại các chuyên gia nghiên cứu khắp thế giới vẫn chưa thể khám phá được hết dạng sa sút trí tuệ này.

Dạng sa sút trí tuệ trán và thái dương

Được đánh giá là nằm trong các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất đối với người cao tuổi. Dạng thể này khá phổ biến và nhận thấy chiếm phần trăm cao trong những người già có triệu chứng sa sút trí tuệ. Nguyên nhân gây ra là do các tế bào não bị tổn thương tại thùy trán thái dương. Người cao tuổi mắc dạng sa sút trí tuệ này sẽ có những thay đổi về tính cách cá nhân, giảm khả năng giao tiếp và thường xảy ra với những người cao tuổi.

Dạng sa sút trí tuệ thể Huntington

Theo nghiên cứu cho thấy, thể này nằm trong các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người cao tuổi và được xem là một căn bệnh di truyền. Nên nhiều người cần lưu ý các triệu chứng bao gồm như sau: suy giảm trí tuệ và trí nhớ, thường xuyên thay đổi tâm trạng, trầm cảm bất thường, nói không rõ ràng, nói lắp, đi kèm với những hiện tượng co giật mất kiểm soát, ảo giác,…

Dạng sa sút trí tuệ thể Normal Pressure Hydrocephalus (NPH)

Là một trong các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người lớn tuổi và cũng là trường hợp nguy hiểm, vì căn bản NPH là hiện tượng tràn dịch màng não hay phình nước ở trong não thất. Sự tích tụ các dịch tủy này làm cho tăng áp lực lên các dây thần kinh não bộ, làm ảnh hưởng đến việc suy giảm trí tuệ và nhận thức của người lớn và người cao tuổi. Họ sẽ có khả năng gặp khó khăn trong việc đi lại, khó giữ thăng bằng và kỹ năng ghi nhớ kém.

Dạng sa sút trí tuệ thể WSK

Nguyên nhân xảy ra sự sa sút trí tuệ thể WSK là do cơ thể của người cao tuổi bị thiếu Vitamin B1, những người mắc dạng thể này thường được kiểm tra và xác nhận có sự lạm dụng rượu bia, những người mắc bệnh suy dinh dưỡng hoặc là những người cao tuổi có tiền bệnh ung thư giai đoạn đã di căn,… Triệu chứng thường gặp phải ở dạng này là thường hay lơ đãng, hay quên và ảo giác,…

Dạng sa sút trí tuệ thể Creutzfeldt- Jakob Dementia (CJD)

Suy giảm trí tuệ thể CLD là dạng sa sút trí tuệ được đánh giá là hiếm gặp nhất ở người lớn tuổi và người già, là một dạng thoái hóa trí tuệ diễn ra chậm và tỷ lệ mắc phải dạng này không quá cao. Do dạng thể khá hiếm gặp cho nên tính đến thời điểm hiện tại các chuyên gia vẫn chưa tìm ra được các thuốc đặc trị chuyên dụng cho dạng sa sút trí tuệ CLD này.

Đặc biệt, dạng sa sút này do một loại virus gây ra, tác động đến thần kinh não bộ và dẫn đến tình trạng sa sút trí tuệ ở người già, giảm chức năng ghi nhớ và nhận thức. Với các triệu chứng đi kèm như khó sử dụng ngôn ngữ, đau mỏi cơ bắp và co giật, đôi lúc còn có trường hợp ảo giác,…

Dạng sa sút trí tuệ thể Parkinson

Là các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người lớn tuổi mãn tính, có hiện tượng xuất hiện tại các trường hợp và giai đoạn nặng của bệnh nhân, ảnh hưởng đến trí nhớ của người cao tuổi. Những triệu chứng thường gặp cũng tương tự với những triệu chứng của các thể sa sút như trên bao gồm run, mỏi cơ và nói lắp,…

Các phòng tránh các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người cao tuổi

Để phòng tránh các dạng sa sút hay gặp nhất ở người già, mọi người cần lưu ý những điều sau trong quá trình chăm sóc người bệnh: 

• Thường xuyên trò chuyện và giao tiếp với người cao tuổi, hãy khuyến khích họ tham gia các hoạt động nghe nói như xem tivi, đọc sách, nghe đài,…
• Khuyến khích người cao tuổi tập luyện thể dục hằng ngày, cùng người già đi dạo xung quanh để tạo tâm lý tích cực, tham gia các hoạt động sinh hoạt người cao tuổi, các câu lạc bộ thiền, yoga,…
• Luôn tạo không khí vui vẻ cho người cao tuổi tránh những tình huống căng thẳng, áp lực cao.
• Không cho phép người cao tuổi sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu,…
• Nên thường xuyên lui tới các địa chỉ thăm khám bệnh định kỳ để dễ dàng theo dọi bệnh tình và có phương pháp chữa trị thích hợp.

Sa sút trí tuệ là hiện tượng thường gặp ở người lớn tuổi, người già. Nếu chúng ta chăm sóc sức khỏe đúng cách sẽ làm cho tình trạng này diễn ra chậm hơn, thậm chí là có thể chữa khỏi. Vì thế hãy đưa người cao tuổi trong nhà đi khám định kỳ để phát hiện sớm và có biện pháp phòng tránh ngay lập tức. Trên đây là Top 8 các dạng sa sút trí tuệ hay gặp nhất ở người lớn tuổi và người già, mong rằng bài viết cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho bạn.