#1 Trào ngược dạ dày thực quản: Nguyên nhân và cách điều trị

Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý phổ biến trong số các bệnh liên quan đến hệ thống tiêu hoá. Tỷ lệ mắc bệnh hiện nay đang có dấu hiệu gia tăng đặc biệt ở độ tuổi trưởng thành. Vậy bệnh trào ngược dạ dày là gì? Triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày và cách điều trị trào ngược dạ dày thế nào? Để thông qua đó chúng ta có thể nhận ra đâu là nguyên nhân gây bệnh và tìm cách phòng ngừa bệnh một cách hiệu quả nhất. Hãy cùng Top1dexuat.com tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây!

Trào ngược dạ dày thực quản là gì? 

Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý liên quan đến dạ dày gây ra nhiều phiền toái cho người mắc bệnh. Vậy trào ngược dạ dày là gì? 

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng bệnh mà biểu hiện của chất dịch nằm ở vùng dạ dày có dấu hiệu trào ngược lên và đi vào thực quản khiến người mắc bệnh luôn khó chịu và gây ra một số biến chứng khác. 

Đối với người bình thường khi thức ăn được đưa từ miệng xuống thực quản, cơ thắt thực quản sẽ hoạt động để đưa thức ăn cùng chất lỏng được đi xuống dạ dày và đóng lại. Tuy nhiên, người mắc bệnh trào ngược dạ dày sẽ gặp phải tình trạng axit từ dạ dày đi ngược lại vào thực quản gây ra những triệu chứng khó chịu do có sự kích thích lớp niêm mạc thực quản. 

Các axit trào ngược sẽ đi vào khoang miệng ở vùng hầu họng, vào thanh quản hoặc thậm chí vào phổi. Những chất axit này có thể gây nên một số tổn thương niêm mạc thực quản của người mắc bệnh. 

Nếu tình trạng bệnh kéo dài và trở nên nghiêm trọng sẽ gây phù nề và sưng tấy niêm mạc thực quản khiến người mắc bệnh cảm thấy khó nuốt và vướng ở cổ. 

Bệnh trào ngược dạ dày có thể chia thành hai loại đó là loại có tổn thương và loại không có tổn thương thực quản dựa trên hình ảnh nội soi dạ dày. Ở mức độ bệnh nhẹ, tình trạng bệnh có thể xảy ra 1 tuần một lần. Với tình trạng bệnh nặng xảy ra ít nhất 2 lần một tuần. 

Nguyên nhân của bệnh trào ngược dạ dày thực quản là gì? 

Hiện nay vẫn chưa có chứng minh nào cụ thể nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng mắc bệnh trào ngược dạ dày. Tuy nhiên, dựa vào một số yếu tố được xem là nguy cơ dẫn đến trào ngược dạ dày thực quản: 

• Tình trạng cơ vòng thực quản dưới bị suy yếu hoặc đóng mở bất thường. 
• Nhu động thực quản suy yếu mạnh.
• Những cuộc giải phẫu thực quản: thực quản ngắn, u thực quản, thoát vị hoành…
• Do yếu tố di truyền.
• Phụ nữ có thai, béo phì, cổ trướng do tăng áp lực trong ổ bụng.
• Tăng áp lực trong dạ dày và đọng thức ăn.
• Do sử dụng thuốc chứa non steroid, steroid.
• Vi khuẩn Helicobacter pylori.
• Sử dụng nhiều rượu bia, nước ngọt…

Những triệu chứng của người mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Một số dấu hiệu của trào ngược dạ dày dễ nhận biết đó là ợ nóng, ợ trớ… Đây là những triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày điển hình nhất. Ợ nóng gây ra tình trạng nóng rát vùng thượng vị, vùng ngực và nóng lan lên cổ. 

Ợ trớ là tình trạng những chất dịch ứ đọng trong thực quản trào ngược lên miệng. Nếu như bạn có một số biểu hiện như ợ chua, ợ nóng, ợ hơi, và mức độ càng nặng hơn vào ban đêm thì khả năng bạn mắc bệnh trào ngược dạ dày rất cao. 

Một số triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản khác đó là những cơn đau ngực xuất hiện, nuốt nghẹn, khó nuốt, đau khi nuốt, buồn nôn, rối loạn tình trạng ngủ… Dấu hiệu của trào ngược dạ dày xảy ra phổ biến và nặng hơn vào ban đêm khi thức ăn trong dạ dày bị chua và có cảm giác khối u nằm trong cổ họng. 

Ngoài ra khi mắc phải bệnh trào ngược dạ dày thực quản người bệnh sẽ gặp phải tình trạng buồn nôn và nôn nếu ăn quá no hoặc nằm liền sau khi ăn. Nôn ra thức ăn hoặc thậm chí dịch vị trong dạ dày. 

Một số triệu chứng trào ngược dạ dày khác ở một số người mắc bệnh là ho kéo dài, đau họng không khỏi, khan tiếng… tình trạng này xảy ra nguyên nhân do họng và thanh quản phải trực tiếp tiếp xúc với axit dạ dày dẫn đến tổn thương sưng tấy gây nên viêm họng và ho kéo dài. Và dịch mật trào lên trong quá trình trào ngược dạ dày thực quản sẽ tạo ra cảm giác đắng.

Người bệnh có thể mắc phải những tình trạng như hen suyễn, ho mãn tính, viêm thanh quản và gián đoạn giấc ngủ, mòn men răng và tình trạng đau ngực nhưng không phải nguyên nhân do tim.

Người có nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày xảy ra ở mọi đối tượng, có thể xảy ra ở bất kỳ ai, từ trẻ nhỏ đến người trưởng thành. Chưa có nguyên nhân cụ thể dẫn đến tình trạng bệnh. Tuy nhiên, có những đối tượng được đánh giá nằm trong khả năng cao có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường. Đó là: 

• Những người thừa cân, béo phì do gia tăng sức ép lên thành bụng. 
• Phụ nữ đang trong giai đoạn cuối thai kỳ, lúc này tử cung mở rộng dễ dẫn đến tình trạng chèn ép một số bộ phận hệ tiêu hoá gây nên tình trạng bệnh trào ngược dạ dày.
• Người hút thuốc lá hoặc hút thuốc lá thụ động. Khói thuốc vào cơ thể thông qua thực quản gây hại cho niêm mạc dạ dày.
• Người có thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh. Sử dụng thực phẩm nhiều dầu mỡ, uống nhiều bia rượu, ăn thức ăn quá chua, lười vận động đặc biệt nằm sau khi ăn no. 

Ngoài ra, căng thẳng kéo dài và stress thường xuyên cũng là một trong những yếu tố thường gặp gây ra bệnh trào ngược dạ dày chiếm tỷ lệ cao ở người trẻ. Lý do cơ thể sản sinh cortisol khi căng thẳng, gây gia tăng axit trong dạ dày làm tăng hoạt động co bóp của dạ dày và đẩy dịch trở ngược lên thực quản.

Bên cạnh đó, một số yếu tố bẩm sinh xảy ra đối với trẻ sơ sinh. Đây là nguyên nhân khiến trẻ hay khò khè, khó nuốt, nôn ói và ợ. Tuy nhiên, tình trạng sẽ thuyên giảm khi trẻ lớn mà không cân bác sĩ can thiệp. 

Nếu trẻ thường xuyên gặp phải những tình trạng trên, gia đình có thể tham khảo thêm sự chăm sóc của bác sĩ nhi khoa để có thể được hướng dẫn và dùng thuốc nếu cần thiết. 

Những biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản 

Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý thường gặp và phổ biến. Tuy nhiên đây cũng là một trong những dấu hiệu bất thường của sức khỏe, cần được điều trị đúng cách. 

Tình trạng bệnh kéo dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng gây hại cho sức khỏe. Theo các nghiên cứu từ chuyên gia, trào ngược dạ dày kéo dài có thể gây nên một số bệnh lý trong hệ tiêu hoá nguy hiểm như: 

Viêm/ loét thực quản

Đây là biến chứng chiếm tỷ lệ cao nhất trong các biến chứng của bệnh trào ngược dạ dày. Trong quá trình trào ngược, các axit từ dạ dày đi ngược vào thực quản sẽ khiến lớp niêm mạc bị ăn mòn dẫn đến viêm, loét thực quản. 

Được chẩn đoán khi người bệnh nội soi và triệu chứng tương tự như trào ngược dạ dày như ợ chua, ợ nóng, nghẹn, khó nuốt… 

Hẹp thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày kéo dài với tần suất thường xuyên không được điều trị hợp lý sẽ khiến thực quản bị tổn thương không thể phục hồi gây nên những mô sẹo khiến thực quản bị hẹp. Nếu vẫn xảy ra thường xuyên sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm khác như thực quản Barrett.

Thực quản Barrett tuy chiếm tỷ lệ ít chỉ từ 10% trong trường hợp mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, đây lại là biến chứng vô cùng nguy hiểm mà không có triệu chứng nào khác để phát hiện. Bởi đây là biến chứng có thể gây nên ung thư biểu mô tuyến thực quản. 

Ung thư biểu mô tuyến thực quản

Xảy ra nhiều với bệnh nhân mắc bệnh trên 50 tuổi có khả năng tử vong cao. Bệnh không có dấu hiệu khác thường ở giai đoạn đầu, ở giai đoạn sau xuất hiện nhiều cơn đau ở xương ức sau, khàn tiếng, sụt cân nhanh, nuốt nghẹn…

Phương pháp điều trị trào ngược dạ dày thực quản 

Trào ngược dạ dày thực quản thường có dấu hiệu tái phát trong vòng một năm. Do đó nhiều người cho rằng đây là bệnh lý không thể chữa trị dứt điểm. Tuỳ vào mức độ của bệnh khi thăm khám mà các bác sĩ sẽ có những đơn thuốc phù hợp. 

Đồng thời hướng dẫn bệnh nhân trào ngược dạ dày nên ăn gì để giảm triệu chứng và có thể khỏi bệnh hoàn toàn nếu tuân thủ đúng cách.

Để có thể chữa trị đúng cách, người bệnh trào ngược dạ dày cần tuân theo những quy định chung của các bác sĩ không nên sử dụng những bài thuốc dân gian chưa có chứng minh chính xác hiệu quả và khả năng chữa trị bệnh. 

Thảo dược

Một số loại thảo dược có khả năng chữa trị, tuy nhiên nó sẽ gây tình trạng dị ứng với một vài người và vài loại thuốc điều trị khác. Do đó, cách điều trị trào ngược dạ dày tốt nhất là nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ.

Chế độ ăn uống và sinh hoạt

Song song với việc sử dụng thuốc, vậy trào ngược dạ dày thực quản nên ăn gì? Chế độ ăn uống và sinh hoạt cũng cần thay đổi hợp lý. Người bệnh trào ngược dạ dày không nên để cân nặng tăng cao, không ăn quá nó và nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, không dùng những chất có cồn như rượu, bia, không nằm ngay sau khi ăn no. 

Đây là những khó quen khó bỏ nên cũng là nguyên nhân chính khiến việc điều trị bệnh trào ngược dạ dày khó thành công. 

Nghỉ ngơi, thư giãn

Vậy người bị trào ngược dạ dày nên làm gì? Bên cạnh việc sinh hoạt và ăn uống hợp lý và trong quá trình sử dụng thuốc theo toa bác sĩ, người bệnh cần cân bằng công việc để có thể nghỉ ngơi, hạn chế căng thẳng kéo dài. 

Có thể tham gia một số phương pháp thư giãn kết hợp như yoga, thiền… để tinh thần thoải mái thì việc điều trị sẽ nhanh chóng hơn. 

Sử dụng phương pháp phẫu thuật

Một số trường hợp nặng, sử dụng thuốc không mang lại hiệu quả bác sĩ sẽ đề nghị phẫu thuật. Trào ngược dạ dày thực quản có thể phẫu thuật Nissen hoặc phẫu thuật LINX. 

• Phẫu thuật Nissen( Toupet) là quá trình thắt chặt cơ và ngăn chặn tình trạng trào ngược. Có thể thực hiện bằng phương pháp mổ nội soi hoặc mổ mở. 
• Phẫu thuật LINX là phương pháp cấy ghép một vòng các hạt titan nhỏ chứa từ tính quấn quanh dạ dày và thực quản. Lúc này, lực hút của các vòng sẽ giúp cơ vòng đóng lại với axit nhưng thức ăn vẫn có thể đi qua. Tuy nhiên chi phí cấy ghép khá cao và chỉ có một số bệnh viện có thể thực hiện. 

Trào ngược dạ dày thực quản tuy không phải là bệnh lý quá xa lạ và nghiêm trọng tuy nhiên việc chữa trị dứt điểm vô cùng khó khăn nhưng biến chứng để lại cũng vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.

Do đó người bệnh cần thay đổi chế độ sinh hoạt, thói quen ăn uống và tuân theo chỉ dẫn bác sĩ để có thể điều trị nhanh chóng. Đồng thời sinh hoạt ăn uống khoa học để ngăn chặn tình trạng bệnh trào ngược dạ dày thực quản. 

Xem thêm: TOP 12 thuốc trị trào ngược dạ dày thực quản TỐT NHẤT