#1 Đột quỵ là gì? Những điều cần biết về đột quỵ não

Đột quỵ còn được biết đến là dấu hiệu của tai biến mạch máu não. Trong quá trình tuần hoàn, máu đến não không đủ hoặc bị gián đoạn sẽ khiến não bộ bị thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào gây ra tổn thương và ảnh hưởng nghiêm trọng cho não bộ.

Do đó, đối với người bị đột quỵ cần được cấp cứu ngay lập tức. Tế bào não sẽ chết chỉ trong vòng vài phút nếu máu không được cung cấp kịp thời. Chính vì thế việc cấp cứu chậm trễ sẽ khiến cho số lượng tế bào chết tăng cao ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tư duy và vận động của cơ thể nguy hiểm hơn là có thể tử vong. Đối với những trường hợp may mắn được cứu chữa kịp thời cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe như: sức khỏe suy yếu, thị giác suy giảm, tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, rối loạn ngôn ngữ,…

Phân loại các nhóm đột quỵ như thế nào?

Có 2 trường hợp xảy ra đột quỵ là đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Hơn 85% các trường hợp đột quỵ xảy ra nguyên nhân là do tắc nghẽn động mạch. Chính vì thế cần phải thực hiện tốt các biện pháp dự phòng để phòng tránh hiệu quả. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra do đâu?

• Đột quỵ do huyết khối: Do sự tích tụ các mảng bám trong động mạch cổ hoặc ở não. Ngoài ra sự hình thành các cục máu đông cũng là nguyên nhân dẫn đến sự tắc nghẽn mạch máu.
• Đột quỵ do tắc mạch: Sự hình thành của các cục máu đông từ tim hoặc đâu đó trong cơ thể sau đó di chuyển đến não gây tắc nghẽn mạch máu ở não.

Đột quỵ do xuất huyết

Đột quỵ do xuất huyết thường chiếm khoảng 15% số ca mắc phải. Nguyên nhân gây ra do hệ thống mạch máu não bị dị dạng hoặc do phình mạch dẫn đến các vết nứt trên bề mặt não gây xuất huyết động mạch não.

Thiếu máu não thoáng qua (TIA)

Đây là một trong những trường hợp ít xảy ra với biểu hiện triệu chứng của đột quỵ ở những giai đoạn ngắn, thường kéo dài khoảng vài phút.

Nguyên nhân đột quỵ là gì?

Yếu tố có thể kiểm soát được (yếu tố bệnh lý)

• Tiền sử đột quỵ: Những người có tiền sử bị đột quỵ thường có nguy cơ cao bị đột quỵ lần tiếp theo, nhất là trong vòng vài tháng đầu. Nguy cơ này xảy ra kéo dài khoảng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
• Những bệnh nhân bị đái tháo đường thường có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Khả năng bị đột quỵ đối với những người mắc các bệnh tim mạch xảy ra cao hơn ở người bình thường.
• Cao huyết áp: Thường xuyên theo dõi huyết áp là một trong những biện pháp để giúp phòng ngừa đột quỵ xảy ra.
• Mỡ máu: Xuất hiện do Cholesterol cao dẫn đến tích tụ trên thành động mạch, tạo thành vật cản gây tắc nghẽn mạch máu não.
• Thừa cân, béo phì nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh khác như: tim mạch, mỡ máu, cao huyết áp làm tăng nguy cơ bị đột quỵ cao.
• Hút thuốc vừa gây hại cho phổi đồng thời khiến tim làm việc nhiều hơn gây tăng huyết áp. Bên cạnh đó khói thuốc làm tổn thương thành mạch máu, gia tăng quá trình xơ cứng động mạch.
• Chế độ ăn uống không điều độ, thiếu dưỡng chất. Cùng với lối sống lười vận động không rèn luyện nâng cao sức khỏe.
• Ngoài ra việc sử dụng các chất kích thích, uống nhiều bia, rượu cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Yếu tố không thể kiểm soát được

• Tuổi tác: Người già thường có nguy cơ đột quỵ cao hơn người trẻ. Tuy nhiên đừng chủ quan vì bất cứ ai cũng có nguy cơ bị đột quỵ đặc biệt là nguy cơ đột quỵ ngày càng trẻ hóa.
• Giới tính: Theo thống kê tỷ lệ nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn nữ giới.
• Tiền sử gia đình: Đối với những người có người thân đã từng bị đột quỵ thường có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người bình thường.
• Chủng tộc: Đối với người Mỹ gốc Phi thường có tỷ lệ nguy cơ mắc đột quỵ thường cao gần gấp đôi so với người da trắng.

Dấu hiệu nhận biết cơn đột quỵ sắp xảy ra

• Mặt có biểu hiện không cân xứng, miệng méo, nhân trung lệch.
• Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ. Biểu hiện này thường biểu hiện không rõ rệt nên rất khó nhận biết.
• Tê mỏi chân tay, cử động khó, khó cử động, tê liệt một bên cơ thể.
• Rối loạn trí nhớ, không nhận thức được, gặp khó khăn trong việc suy nghĩ từ để nói, không diễn đạt được, có cảm giác mơ hồ.
• Khó phát âm, nói ngọng bất thường, môi lưỡi tê cứng.
• Đau đầu dữ dội, cơn đau đến nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.

Bên cạnh đó với quy tắc F.A.S.T, bạn cũng có thể nhận biết sớm nguy cơ đột quỵ với các dấu hiệu sau:

• Face (Khuôn mặt): Gương mặt có dấu hiệu mất cân đối khi cười, nhe răng hay nói chuyện. Nếp mũi và một bên mặt bị xệ xuống.
• Arm (Tay): Tay yếu và có dấu hiệu bị liệt, không thể giơ đều hai tay hoặc một bên tay không thể giơ lên được.
• Speech (Lời nói): Nói lắp, nói không rõ lời, lời nói khó hiệu hoặc không nói được.
• Time (Thời gian): Nếu xuất hiệu 3 dấu hiệu trên, cho thấy bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao, cần khẩn trương gọi xe cấp cứu, đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế sớm nhất.

Cách phòng tránh đột quỵ xảy ra

Chế độ dinh dưỡng, ăn uống hợp lý

Tập thể dục hàng ngày và điều độ

Giữ ấm cơ thể

Không hút thuốc lá, rượu bia

Kiểm tra và theo dõi sức khỏe định kỳ